WIDEO
Wybieranie właściwych proporcji filmów
Proporcje obrazu kiedyś były zależne od dostępnych technik. Dzisiaj wybór należy do Ciebie. Odkryj proporcje obrazu, które będą pasować do tematu i stylu różnych projektów.

Co to są proporcje filmowe i dlaczego mają znaczenie?
Współczynnik proporcji opisuje relację pomiędzy szerokością i wysokością obrazu. Ta relacja ma znaczenie, ponieważ zależy od niej ilość miejsca wokół tematu obrazu (lub serii poruszających się obrazów). Jeśli chcesz uchwycić rozmowę między dwiema osobami, format kwadratowy może ująć obie osoby w kadrze, ale nie będzie przedstawiać znacznej części tła za nimi. Format pionowy pozwala uchwycić więcej języka ciała mówiącej osoby, ale spowoduje wycięcie większości (a nawet całości) obrazu drugiej osoby.
W historii produkcji filmowych reżyserzy najczęściej preferowali formaty, w których szerokość jest większa od wysokości. Formaty panoramiczne mogą zajmować całe pole widzenia, zanurzając widzów w rozległych krajobrazach, wielkich bitwach i wyszukanych przedstawieniach muzycznych. „Mamy dwoje oczu ustawionych obok siebie w poziomie.” — zauważa Gerry Holtz, montażysta i kolorysta. „Patrząc na świat, widzimy szerzej niż wyżej — bardziej naturalny jest więc szerszy format”.
Do zmniejszenia pliku możesz użyć kompresji stratnej lub bezstratnej. Czym się różnią te dwie metody? Kompresja bezstratna pozwala zmniejszyć plik z zachowaniem jego jakości. Tak się dzieje podczas tworzenia plików ZIP. Dane są zachowywane w stu procentach. Kompresja stratna podczas zmniejszania plików eliminuje niepotrzebne dane.
Jeśli chcesz zachować oryginalną jakość wideo, wybierz bezstratny format kompresji. Kiedy wystarczy kopia zbliżona do oryginału, dzięki kompresji stratnej pliki wideo stają się jeszcze mniejsze, co znacznie ułatwia korzystanie z nich.

Historia proporcji
W pierwszych filmach współczynnik proporcji obrazu wynosił 1,33 (4:3). Wynikało to z dosłownie ręcznego zszywania wielu klatek kliszy fotograficznej o szerokości 35 mm. Te proporcje były używane dla obrazu telewizyjnego od samego początku telewizji aż do ery cyfrowej.
W 1932 r. filmowcy opracowali współczynnik proporcji obrazu 1,37, który umożliwiał dodanie ścieżki dźwiękowej do krawędzi klatki filmowej. Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej zadeklarowała, że te proporcje będą oficjalnym standardem, dlatego są określane jako format akademii.
W obliczu rozwoju kina powstały filmowe formaty panoramiczne, które miały oferować widzom jeszcze lepsze wrażenia — niedostępne w przypadku odbiorników telewizyjnych. Współczynniki proporcji obrazu 2,59 (Cinerama), 2,35 (Cinemascope), 2,2 (Todd A-O), 2,76 (MGM 65) i 2,20 (Super Panavision) zapewniały niezwykle szeroki obraz. Nadawał się on idealnie do opowiadania epickich historii, takich jak Patton, Ben Hur czy Lawrence z Arabii.
Aby prezentować filmy na telewizorach, montażyści musieli stosować technikę „pan and scan”, która polega na obcinaniu krawędzi filmu (które mogły stanowić nawet 50% nagrania), aby uchwycić środek akcji. Jeśli ważna akcja miała miejsce na krawędzi kadru, montażyści musieli przesunąć obraz do tej krawędzi. Reżyserzy nienawidzili tej praktyki. Sydney Pollack nawet pozwał duńską telewizję za naruszenie spójności artystycznej filmu Trzy dni Kondora. W celu wygodnego oglądania filmów odbiorcy potrzebowali szerszych telewizorów.

Proporcje HDTV
Telewizja w rozdzielczości High-Definition, opracowana w latach 90. XX wieku, znalazła złoty środek pomiędzy pudełkowatym współczynnikiem 1,33 a bardzo szerokim 2,59. Okazał się nim być panoramiczny format telewizji High-Definition ze współczynnikiem proporcji obrazu 1,78 — popularnie znany jako format 16:9. Ten współczynnik proporcji obrazu pozostaje standardem stosowanym w przypadku treści YouTube i Vimeo. (Wyrażony w pikselach ten format ma proporcje 1920:1080 lub 3840:2160 w przypadku rozdzielczości 4K).
Ten popularny współczynnik proporcji filmów jest dostatecznie szeroki, aby uchwycić elementy tła, a jednocześnie wystarczająco wysoki, aby przekazywać emocje i zażyłość między ludźmi. Materiały o najszerszych proporcjach obrazu na telewizorze można oglądać w tak zwanym formacie letterbox (z czarnymi paskami u góry i u dołu). Pozwala on zachować na ekranie wszystko to, co zaplanował reżyser.

Wideo pionowe coraz popularniejsze
W dobie smartfonów i mediów społecznościowych, takich jak Facebook i Instagram, proporcje obrazu uległy zmianie na pionowe. Standardowe proporcje w serwisie Instagram to 1:1 (format kwadratowy). Jest to doskonałe rozwiązanie w przypadku zbliżeń twarzy, ale nie pozwala uchwycić zapierających dech w piersi alpejskich krajobrazów czy zachodów słońca na plaży.
Obecnie tak wiele osób ogląda wideo na telefonach, że pionowe proporcje obrazu (9:16) zyskały szerszą akceptację. Filmy w pionie nagrywa na swoich telefonach tyle osób, że istnieje organizowany co dwa lata w Australii Festiwal Filmów Pionowych.
Niektórzy filmowcy skarżą się na ten trend — szczególnie gdy oznacza oglądanie tego typu zawartości na ekranach panoramicznych z grubymi polami (pionowymi czarnymi pasami) po obu stronach nagrania — ale inni przyjmują bardziej praktyczne podejście. „To całkiem ciekawe wyzwanie: Jak stworzyć możliwie najlepszą historię w orientacji pionowej.” — mówi Taylor Kavanaugh, reżyser i producent. „Jeśli wszyscy oglądają różne treści w pionie, dlaczego nie przejść na ten format i nie wykorzystać go w możliwie najlepszy sposób?”
Zgadza się dyrektor kreatywny, Toby Harriman. „Gdy większość treści jest oglądana na Instagramie, należy poważnie pomyśleć o kanale tego typu”.
Jakich proporcji należy używać?
Aby dobrać odpowiednie proporcje filmu, trzeba mieć świadomość wpływu tego parametru na opowiadaną historię i odbiorców.
Czy projekt skupia się na postaciach, czy sceneria gra ważną rolę? „Projekty, w których środowisko odgrywa rolę, w orientacji pionowej nie sprawdzają się tak dobrze, jak w poziomej.” — mówi Kavanaugh. „Projekty, które w dużej mierze skupiają się na postaciach, wyglądają lepiej w orientacji pionowej”.

Zmienianie proporcji
Wiele elementów możesz poprawić w postprodukcji. Jeśli nagrywasz film w rozdzielczości 4K lub wyższej, taka rozdzielczość pozwala na wykorzystanie każdego fragmentu kadru. Program Premiere Pro pozwala zmienić proporcje dowolnego wideo przez utworzenie nowej sekwencji, kliknięcie opcji Ustawienia i dostosowanie rozmiaru klatki.
Dbanie o zgodność między różnymi formatami
Rodzaj formatu możesz zmienić na kilka sposobów. Jeśli masz nagranie w formacie 16:9, ale chcesz pokazać to wideo na telewizorze w proporcjach 4:3, możesz wstawić czarne pasy nad i pod obrazem.
Aby uniknąć tworzenia czarnych pasów, skorzystaj z techniki „pan and scan”. W programie Premiere Pro kliknij opcję Ustawienia i ustaw kadr pionowy sekwencji tak, aby pasował do kadru pionowego nagrania w formacie 16:9. W ten sposób przytniesz krawędzie filmu panoramicznego, pozostawiając mniejszy kadr. Może być konieczne przesunięcie kadru w lewo lub w prawo w celu zachowania widoczności ważnej akcji.
Problemy zaczynają się wtedy, gdy film zawiera dużo akcji. „Jeśli pracujesz w bardzo dynamicznym środowisku, w którym różne elementy poruszają się, a ten ruch w poziomie jest ważny w kontekście opowiadanej historii, musisz opracować własną strategię, która umożliwi przekazanie wystarczającej ilości informacji w wycinku kadru” — mówi Kavanaugh. Technika „pan and scan” może być czasochłonna, ale jest najprostszym sposobem na rozwiązanie tego problemu.
Eksperymentowanie z różnymi technikami
Niektórzy filmowcy pracują z wieloma proporcjami obrazu w ramach tego samego projektu. Wes Anderson wykorzystał to we wspaniały sposób w filmie The Grand Budapest Hotel. W większej części filmu reżyser korzysta z formatu akademii, ponieważ historia ma miejsce w latach 30. XX wieku. Następnie zmienia współczynnik proporcji na 2,35, aby przedstawić akcję z lat 60. XX wieku, a jeszcze później używa współczynnika 1,85 w celu przedstawienia akcji „współczesnej” z lat 80. XX wieku.
Jeśli filmowcy tacy jak Anderson stanowią dla Ciebie inspirację, spróbuj użyć zmiennych proporcji obrazu we własnych produkcjach. Kiedy importujesz zasoby, program Premiere Pro zachowuje współczynnik proporcji obrazu, proporcje pikseli i wymiary kadru, jeśli jest to możliwe, aby zasób nie wyglądał na przycięty lub zniekształcony. Twórz różne sekwencje i ręczne dostosowuj proporcje obrazu, aby upewnić się, że żaden element nie zostanie przypadkowo wykadrowany.
Informacje o nagrywaniu filmu fabularnego za pomocą telefonu iPhone
W tym artykule na temat filmu Mandarynka i innych filmów nagranych przy użyciu telefonów iPhone znajdziesz szereg przydatnych wskazówek.
Od filmów fabularnych po dynamiczne materiały typu sizzle reel — przemyśl sposób oglądania wideo, zanim zaczniesz nagrywać. Jeśli wiesz, że większość osób obejrzy materiał na swoich telefonach, możesz uniknąć problemów z montażem, tworząc listę ujęć z myślą o formacie kwadratowym lub pionowym. Jeśli chcesz, aby materiał był wyświetlany w różnych formatach i wyglądał doskonale w każdym z nich, być może część scen trzeba będzie nagrać dwukrotnie przy użyciu innych ujęć.
Podobnie jak w przypadku większości kreatywnych decyzji kluczowe jest planowanie z wyprzedzeniem i odpowiadanie na trudne pytania: Który format najlepiej pasuje do sposobu, w jaki większość osób obejrzy ten projekt? Który format przysłuży się najlepiej scenariuszowi? Czy możesz uzyskać spójność między tymi formatami?