Co to jest fotografia portretowa i jak ją wykonywać

Gdy już wyczujesz osobę, z którą będziesz pracować, zwróć uwagę na pomieszczenie. Pidgeon sugeruje, aby zadać sobie następujące pytania: „Czy są tam naturalne źródła światła? Czy jest to sytuacja, w której użyję ostrego oświetlenia, miękkiego, bezpośredniego, pośredniego? W jaki sposób mogę opowiedzieć tę historię?”
 

Robiąc komuś zdjęcie, łatwo wpaść w pośpiech, jednak jednym z kluczy do zrobienia dobrego portretu jest poświęcenie czasu na kontakt i przemyślenie. Naba Zabih, która fotografuje śluby i zaręczyny, mówi że nawet w zamęcie wielkiego wydarzenia ważne jest, aby poświęcić trochę czasu na skomponowanie obrazu, z którego można być dumnym. Wyjaśnia: „Szczególnie w czasach, gdy wszystko jest cyfrowe i super szybkie, po prostu zatrzymaj się, skomponuj i zastanów się nad zdjęciem, zanim je zrobisz.” Pamiętaj, że w przypadku zdjęć portretowych należy wziąć pod uwagę dodatkową zmienną. Zabih uzupełnia: „Ludzie są ludźmi, więc będą zdecydowanie trudniejsi do sfotografowania niż coś, co jest nieruchome — będą się ruszać. Mrugają.”

Dobieranie światła do portretu

Wiele elementów fotografii portretowej zależy bardziej od intuicji niż od kontroli technicznej, dlatego już na początku warto określić lub zorganizować bardzo dobre oświetlenie sesji portretowej. Jeśli robisz zdjęcia w studio, będziesz podejmować wiele decyzji z wyprzedzeniem. 

Ingersoll sugeruje: „Chcąc zrobić dramatyczny portret o wysokim kontraście, prawdopodobnie użyjesz bardziej bezpośredniego światła — słonecznego lub sztucznego. Jeśli chcesz uzyskać mniej dramatyczne zdjęcie, bardziej w stylu profesjonalnego portretu do portfolio, oświetlenie będzie bardziej rozproszone i będzie miało wiele źródeł. Ustawisz światło główne, na ogół najjaśniejsze, które będzie oświetlać jedną stronę twarzy modela. Następnie trzeba będzie oświetlić drugą stronę, więc przygotujesz dodatkowy strumień światła — w przeciwnym razie otrzymasz bardzo dramatyczne zdjęcie. Trzecie źródło światła jest opcjonalne. Czasami używa się go do oświetlenia włosów lub tła, jeśli jakieś jest.”

„Gdy ludzie są starsi, warto nieco zmiękczyć światło, chyba że naprawdę chcesz zaakcentować teksturę czyjejś skóry.”

Pidgeon doradza: „Gdy ludzie są starsi, warto nieco zmiękczyć światło, chyba że naprawdę chcesz zaakcentować teksturę czyjejś skóry. Jeśli jednak ktoś ma blizny po trądziku lub zmarszczki, zazwyczaj nie pracuje się z ostrym oświetleniem — chyba że naprawdę oddają one czyjąś osobowość. Należy zadać sobie pytania: Czy to będzie uprzejme, pokaże tę osobę z najlepszej strony? Czy ta osoba jest dynamiczna? Czy jest nieco zadziorna? Czy to właściwe?”

Ostrzega, że fotografowie portretowi muszą wiedzieć, jak zrównoważyć oświetlenie. „Wielu początkujących fotografów ma tendencję do nadmiernego używania lampy błyskowej, co w efekcie daje zdjęcie jak z kartoteki policyjnej” — mówi. „Zasadniczo wykonujesz dwie ekspozycje jednocześnie, gdy równoważysz główne światło i światło wypełniające. Kiedy zrozumiesz, jak działa ta równowaga, możesz stopniować oświetlenie zamiast stosować podejście «Wszystko albo nic».”

W przypadku fotografowania portretów na zewnątrz przy użyciu głównie światła naturalnego potrzebny jest nieco inny zestaw narzędzi. Doświadczenie Goellner w fotografowaniu ślubów w plenerze nauczyło ją, że środek dnia to najgorsza pora na robienie zdjęć. Wyjaśnia: „Słońce znajduje się nad samymi głowami, co powoduje powstawanie cieni pod oczami. Do portretów szukam równomiernego oświetlenia. Jeśli jest to środek dnia, a w przypadku ślubów często tak jest, zawsze znajdź drzewa.”

Wszystko jest w oczach

Goellner twierdzi, że jedną z najważniejszych wskazówek dotyczących fotografii portretowej jest ustawienie ostrości na oczach osoby: „Jeśli ustawisz ostrość na czole lub grzywce, a oczy będą nieostre, zdjęcie automatycznie będzie słabe. No chyba, że portret ma być naprawdę pretensjonalny.” Poza tą prostą, lecz ważną wskazówką, warto zwrócić uwagę na używany obiektyw.

Goellner mówi, że najlepsze obiektywy do portretów powinny otwierać się naprawdę szeroko. „Naprawdę szeroka przysłona wpuszcza dużo światła i pozwala, aby tło było rozmyte” — mówi. Obiektyw szerokokątny i mała głębia ostrości pomagają utrzymać ostrość na osobie fotografowanej, a nie na elementach tła, które mogą być mniej ważne. Ulubionym obiektywem Goellner do fotografowania portretów jest obiektyw 85 mm.
 

Derek Boyd, fotograf z północno-zachodniego regionu USA, sugeruje wypróbowanie jeszcze dłuższych ogniskowych: „Jeśli masz długą ogniskową i jesteś blisko modela, uzyskasz szczególnie płytką głębię ostrości.” „Dlatego obiektyw 200 mm jest świetny do fotografowania portretów. Fotografujesz nim prawie tak blisko, jak to tylko możliwe, i wygląda to świetnie, ponieważ tło jest rozmyte. Kompresja powodowana przez teleobiektywy generuje tylko niewielkie zniekształcenia, dzięki którym fotografowane osoby wyglądają bardzo dobrze. W ten sposób nosy wydają się nieco mniejsze, a oczy wyglądają trochę lepiej. Jest to po prostu bardzo korzystne.”

Boyd kontynuuje „Trudno to opisać, ale gdy widzisz ładny, stylowy portret — taki w stylu glamour — prawie zawsze jest on zrobiony za pomocą bardzo długiej ogniskowej. Z drugiej strony możesz wykorzystać szerokie ogniskowe, czyli wszystko o wartości 30 mm i mniej. Jeśli będziesz robić zdjęcie z naprawdę bliska za pomocą obiektywu szerokokątnego, głowa będzie wydawać się naprawdę duża, a wszystko w tle będzie wyglądać na naprawdę małe. Uzyskasz prawie efekt rybiego oka. To nie jest korzystne. Możesz tak zrobić w przypadku portretów, ale będzie to wyglądać śmiesznie.”