Ses bit hızını anlama.

Sesin nasıl dijitalleştirildiğini öğrenin ve yüksek kaliteli sesin ne anlama geldiğini keşfedin. Dijital müzik ve ses dosyalarının bit hızı olarak bilinen bu yönünün dinleme deneyimini nasıl etkilediğini öğrenin.

Kulaklıkla müzik dinleyen bir adam üzerine yerleştirilmiş bir ses dalgası görüntüsü

Müziği, konuşmayı ve sesleri ses verilerine dönüştürme.

Dijital ses, dijital bilgidir. Bu bilgi yoğun veya seyrek, yüksek kaliteli veya düşük kaliteli olabilir. Bit hızı, sese aktarılan verinin miktarını tanımlamak için kullanılan terimdir. Daha yüksek bir bit hızı genellikle daha iyi ses kalitesi anlamına gelir. Yapımcı ve mühendis Gus Berry, "Bit hızı, sesin doğruluğunu belirler." diyor. "Elinizde tüm zamanların en kaliteli ses kaydı olsa dahi bu kaydı düşük bir bit hızıyla çalarsanız çaldığınız yerde kötü bir ses çıkacaktır."

Bit hızını anlamak; ses kaydetmek, üretmek ve dağıtmak açısından kritik önem taşır. Bit hızını gerçekten anlamak için bir ses dosyasını neyin oluşturduğunu ve ne tür ses dosyalarının bulunduğunu da öğrenmeniz gerekir.

Sıkıştırılmamış, kayıpsız ve sıkıştırılmış ses dosyaları.

Yapımcı Peter Rodocker, "Ses dalgalardan oluşur ve ses dosyaları bu dalgaları temsil eder." diyor. "Bu dalgaların ses dosyalarında tekil örnekler aracılığıyla kodlanma şekli, dalga biçiminin belirli bir andaki şeklini ve sıfır noktasından ne kadar uzakta olduğunu içerir." Bu sıfır noktası sessizliktir ve ses dosyalarında bir sesin sessizlikten uzaklığı ölçülür. "Aslında ses dalgalarının bir anlık görüntüsüdür." diyor Rodocker.

Bu anlık görüntüler çok farklı olabilir. Görüntülerin kalite ve netlik açısından farklılık göstermesi gibi, ses dosyası türleri de büyüklükleri, ne kadar bilgi içerdikleri ve hangi rolü oynadıkları açısından farklılık gösterir. İstisnalar olsa da sıkıştırılmamış dosyalar en fazla bilgiyi içerir ve bu nedenle en yüksek bit hızına sahiptir. Kayıplı sıkıştırılmış dosyalar genellikle en az miktarda bilgi taşır, dolayısıyla daha düşük bit hızına sahiptir.

Bit hızının dökümünü gösteren görüntü şeması

Fotoğraf: Jonathan Petersen

Sıkıştırılmamış dosyalar: Bu ses dosyaları çok büyüktür ve ses ekipmanının algılayabileceği tüm olası bilgileri içerir. Sıkıştırılmamış dosya biçimleri arasında WAV, AIFF ve PCM bulunur.
Sıkıştırılmış kayıpsız dosyalar: Bu dosya türleri sıkıştırılmıştır ancak bu sıkıştırma işlemi hiçbir bilginin kaybolmayacağı şekilde yapılır. FLAC, WMA ve ALAC, bu tür dosyalara örnektir. Bu dosyalar sıkıştırılmış dosyalardan daha büyük, sıkıştırılmamış dosyalardan daha küçüktür.
Sıkıştırılmış veya kayıplı dosyalar: Genellikle en küçük dosya türleri olan sıkıştırılmış dosyalar, tamamen gerekli olmayan bazı bilgilerin çıkarılmasıyla oluşturulur. MP3 ve AAC, popüler kayıplı ses dosyası biçimlerine örnektir. Rodocker, "Apple Music ve Spotify'da yayınlanan içerikler genellikle bunlardır." diyor.

Örnekleme hızı ve bit derinliği.

Örnekleme hızı bir saniye içinde alınan ses örneğinin sayısıdır: Yani kayıt ekipmanının sesi bir saniye içinde kaç kez veriye dönüştürdüğünün ölçümüdür. Çoğu dijital ses, ses CD'lerinin de örnekleme hızı olan 44,1 kHz'lik bir örnekleme hızına sahiptir. Bu, kayıt sırasında sesin saniyede 44.100 kere örneklendiği anlamına gelir. Ses çalınırken, donanım sesi saniyede 44.100 kez yeniden oluşturur.

Bu tekil örnekler, taşıdıkları bilgi miktarına göre değişiklik gösterir. Bit derinliği, her örnekteki bit sayısıdır veya bu 44.100 parça sesin her birinin bilgi açısından ne kadar zengin olduğudur.

Yüksek bir örnekleme hızı ve daha yüksek bir bit derinliği, bir ses dosyasındaki bilgi miktarını ve dolayısıyla dosyanın boyutunu artırır. Tıpkı bazı fotoğrafların yüksek çözünürlüğe sahip olması gibi, örnekleme hızı ve bit derinliği yüksek olan ses dosyaları da daha fazla ayrıntı taşır. Daha fazla ayrıntı genellikle daha yüksek bit hızı gerektirir.

Işık efektleriyle temsil edilen ses dalgaları.

En iyi bit hızı yoktur, yalnızca doğru bit hızı vardır.

Bir dosya için doğru bit hızı, o dosyayı ne için kullanmak istediğinize ve sesi iletme yöntemine bağlıdır. Genel olarak, örnekleme hızı ve bit derinliğinin de yüksek olması koşuluyla, yüksek bit hızı kaliteli ses anlamına gelir. Çok genel anlamda, daha fazla bilgi, daha iyi ses kalitesi anlamına gelir.

Ses CD'lerinin bit hızı her zaman saniyede 1.411 kilobittir (kb/sn). MP3 formatının bit hızı yaklaşık 96 ila 320 kb/sn arasında değişebilirken, Spotify gibi akış hizmetlerinin içeriği yaklaşık 96 ila 160 kb/sn bit hızı arasındadır.

Odyofiller yüksek bit hızlarını tercih etse de yüksek hız her zaman daha iyi bir seçenek değildir. Dijital sesinizin darboğazlarla da başa çıkacağını unutmayın. Dinleyiciler bu sesleri indirecek veya fiziksel ses formatlarında dinleyecekse yüksek bit hızlarını kullanmanızda sakınca yoktur. Ancak bu sesler duraksız yayın olarak dinlenecekse verimli bir yayın için bit hızını biraz düşürmeniz gerekir. Bununla birlikte, yaklaşık 90 kb/sn değerinin altına inildiğinde eğitimsiz bir insan kulağı dahi kalitede önemli bir düşüş fark edecektir.

Ayrıca, yüksek bit hızına ve yüksek doğruluğa sahip bir dosya, kaliteli bir donanımda oynatılmadığında anlamsız kalacaktır. Kullanıcılar sesinizi kitlesel üretim ürünü kulakiçi veya kulaküstü kulaklıklarla dinliyorlarsa yüksek doğruluklu sesin sunduğu her şeyi zaten alamayacaklardır. Yüksek kaliteli olarak kabul edilen CD kalitesinde bit hızından en kaliteli ses, 1.411 kb/sn'lik bit hızının sağlayabileceği çok yüksek ve çok düşük frekansları yeterli bir şekilde çalabilecek profesyonel bir ses sisteminde alınacaktır. Çoğu kulakiçi kulaklık ve birçok masaüstü hoparlörü bu frekansları çalamaz.

Doğru bit hızını bulma.

Yeni bir ses projesine başladığınızda, yüksek örnekleme hızında ve bit derinliğinde, mümkün olan en iyi kalitede kayıt almak iyidir. Ses üretirken, dinleyicinizin sesinizle nasıl etkileşime gireceğini düşünerek hareket etmeniz gerekir.

Yine de, herhangi bir türde ses oluşturuyorsanız gelecekteki yeni teknolojilere uyumluluk açısından en kaliteli ses dosyalarınızı bir köşede saklamalısınız. Gelecekteki ses biçimleri daha yüksek bit hızları gerektirebilir ve gelecekteki bağlantılar veya donanımların yüksek doğruluklu ses sağlaması mümkün olabilir. Önümüzdeki on yılda ticari ses donanımının 160 kb/sn'den daha yüksek bit hızlarını çalabilmesi oldukça mümkündür, bu nedenle sıkıştırılmamış eski dosyalarınızı saklayın. Sıkıştırılmamış dosyaları yeni bir formata dönüştürmek her zaman mümkündür.

Ne tür dosyaların kullanılacağını bilmek, ses üretiminin yalnızca bir bölümüdür. Bir grafik ekolayzırla çalışmayı öğrenmek ve müziğin nasıl karıştırılacağını anlamak, bit hızından bağımsız olarak ürettiğiniz sesi büyük ölçüde iyileştirecektir.