EQ IQ'nuzu yükseltin: Grafik ekolayzırlarla ilgili bir bilgilendirme eğitimi.

Grafik ekolayzırlar, belirli frekansları artırarak veya keserek sesi değiştirmenize olanak tanır. Bu tanıtımla bilgi dağarcığınızı oluşturun ve ardından kulaklarınızın size rehberlik etmesine izin verin.

Ses kayıtlarında ince ayar yapmak için grafik ekolayzır kullanan müzik yapımcısı.

Neden bir grafik ekolayzır kullanmalısınız?

Müzik veya konuşma kayıtlarında kulağa hoş gelmeyen çeşitli tonlar bulunabilir. Grafik ekolayzır (EQ) basit bir çözüm sunar: ses kalitesini iyileştirmek için belirli bir frekans aralığını artırma veya kesme (daha yüksek veya daha yumuşak hale getirme). Desibel (ses yüksekliği) cinsinden yukarı veya aşağı hareket eden kaydırıcılar sayesinde grafik ekolayzırlar o kadar kullanıcı dostudur ki araç ses hoparlör sistemleri ve ev sinemalarının yanı sıra ayrıca kayıt stüdyolarında da kullanılan temel öğeler haline gelmiştir.

Grafik ekolayzırlar nasıl çalışır?

Çoğu grafik ekolayzır, sesi her bandın ses seviyesini kontrol eden fiziksel veya sanal bir kaydırıcı ile 6 ila 31 frekans bandı arasında böler. Örneğin, bir parçadaki tiz sesler çok yüksekse yüksek frekans bantlarından bir veya ikisinde sesin kesilmesi bu sesleri yumuşatabilir. Bas camları sallıyorsa düşük frekans bantlarından birinin kaydırıcısını düşürmeniz yeterlidir.

(Frekans, yani bir ses dalgasının belirli bir noktadan geçme hızı, bir saniyede bir noktadan geçen dalga sayısı olan hertz (Hz) cinsinden ölçülür. Düşük notalar yavaş dalgalar halinde, yüksek notalar ise hızlı hareket eder. En hassas insan kulağı, kabaca 20 ila 20.000 Hz arasındaki sesleri duyabilir.)

31 bantlı bir grafik ekolayzırda, her bandın merkez frekansı, bitişik bantların merkez frekanslarından bir oktavın üçte biri kadardır. Çok sayıda bantla çalışırken, frekans aralıklarını oldukça dar aralıklarda ayarlayabilirsiniz. 10 bantlı bir ekolayzırda merkez frekanslar arasında bir oktavlık fark vardır, bu nedenle her ayar bir ton oktavını kapsar. Bu, kesme ve artırma ayarlarını kolaylaştırır ancak değiştirmek istemediğiniz frekansları değiştirme riskini de alırsınız.

Yapımcı ve mühendis Gus Berry, "Grafik ekolayzırların harika yanı, basit olmaları." diyor. "Sabit frekans noktalarından birinde yukarı çıkabilir veya aşağı inebilirsiniz. Bir şeyi yükseltir ve ortaya çıkan sesi beğenmezseniz biraz indirebilirsiniz. Bir şeyi keser sesin tüm hacmini kaybederseniz bu ayarı olduğu gibi bırakmak, hatta biraz daha artırmak isteyebilirsiniz."

Yüksek geçirimli filtreler ve düşük geçirimli filtrelerle sınırlar belirleyin.

Bu filtreler, tüm iyi EQ eklentilerinde bulunan önemli araçlardır. Yüksek geçirim filtresi alçak frekansları kesip yüksek frekansların geçmesine izin verirken, alçak geçirim filtresi bunun tersini yapar.

Yapımcı ve ses karıştırma profesyoneli Lo Boutillette, alçak bas frekanslarını kesmek için yüksek geçirimli filtreler kullanıyor. "Bu [frekansları] zaten iyi duyamıyoruz ve kontrolden çıkıp odanızı titretmeye başlayabilirler." diyor. Berry de aynısını yapıyor. Bir vokal ses parçasını karıştırırken, 100 Hz'in altındaki her şeyi filtreleme eğiliminde: "Mikrofon bazı ses altı frekansları alabilir ve bu sadece karıştırdığınız seslerde bulanıklık yaratacaktır." diyor. "Duymasanız bile, bu sesler hoparlörleri gereğinden fazla çalıştırıyor."

Berry, davul ses parçalarını karıştırırken trampet veya sembol taşmasını önlemek için düşük geçirimli filtreler kullanıyor. Sıkça podcast prodüksiyonu yapan Boutillette, düşük geçirim filtresinin ayarını çok düşük ayarlama ihtimaline karşı uyarıyor. İnsan sesi çoğunlukla 1000 ile 3000 Hz arasındadır ancak ıslıklar ve ünsüz harfler daha yüksek frekanslara ulaşabilir. "Yüksek frekanslarınızı aşağı çekerseniz" diyor, "her zaman bir kişinin sesinin netliğini kaybetme riski vardır. Gerçekten hassas davranmalısınız."

Berry insan seslerini kaydederken 2000 ile 4000 Hz arasını izliyor ve sert bir ses duyarsa biraz kesiyor. Ayrıca, seslerin fazla genizden geldiği ve 600 ile 800 Hz arasında devreye girebilen "korna sesi faktörüne" de dikkat ediyor.

Ekolayzır kontrollerini hafif bir dokunuşla değiştirin.

Bir bandı keserken veya güçlendirirken, yalnızca merkez frekansın kazancını (ses seviyesini) değiştirmediğinizi unutmayın. Bunun altındaki ve üstündeki bir dizi frekansı da artırmış veya kesmiş olursunuz. Sesi, küçük ayarlamalarla önemli ölçüde değiştirebilirsiniz.

Berry, frekansları nadiren bir veya iki dB'den (desibel) fazla kestiğini, çünkü şiddetli değişikliklerin kulağa doğal gelmeyebileceğini söylüyor. Boutillette, artırma veya kesme konusunda karar verirken genellikle kesmeyi tercih ediyor ve her iki yönde de üç dB'den fazla değişiklik yapmadığını ifade ediyor.

En önemli şey gözlerinizi değil kulaklarınızı kullanmaktır. "Daha parlak bir ses istiyorsanız" diyor Berry, "mutlaka üst frekansları artırmanıza gerek yoktur. Düşük frekanslardaki bulanıklığı biraz kestiğinizde sesiniz daha parlak bir hale gelebilir. Daha koyu bir ses arıyorsanız düşük uçtaki herhangi bir frekansı artırmak istemezsiniz. Yüksek uçtan bazı frekansları kesebilirsiniz."

Dijital bir ses düzenleyicide bir ses parçasının belirli bir klibinde ince ayar yapmak.

Hassas frekans ayarı için bir parametrik ekolayzır deneyin.

Grafik ekolayzırlar tam bir müzik karışımını ayarlamak için faydalıdır ancak ses mühendisleri, belirli frekansları tam olarak belirlemek için parametrik ekolayzırları kullanma eğilimindedir. Boutillette, parametrik ekolayzırlara dair "Merkez frekansınızı seçebilir, etkilenen çevredeki frekansların bant genişliğini daraltabilir veya genişletebilir ve ayrıca bu frekansların eğimini ayarlayabilirsiniz." diyor.

Bir ses dosyasının frekanslarının görsel bir temsilini sunan bir spektrum çözümleyici kullanarak da düzenleme yapmayı deneyebilirsiniz. Daha parlak renkler, hassas bir şekilde kesebileceğiniz daha yüksek sesleri temsil eder.

Grafik ekolayzırlar canlı performanslarda ve stüdyoda işe yarar.

İster bir rock konserinde ister bir podcast kaydında olun, canlı performans ses yansıması, oda boyutu ile şekli ve ortam gürültüsü açısından değişkenlik içerir. Boutillette, grafik ekolayzırların geri bildirim olmadan canlı ses üretme konusunda işe yaradığını ifade ediyor. "Buna 'odayı çınlatmak' diyorlar." diyor. "İnsanların kulaklarına zarar vermemek için belirli frekansları azaltmanız gerekir." Berry ise şöyle diyor, "Canlı seslerde göreceğiniz grafik ekolayzırlar çok daha ayrıntılıdır. Tam bir oktav veya yarım oktav yerine sadece birkaç tane frekansı değiştirebilirsiniz."

Kayıt stüdyolarındaki ses sistemleri genellikle ses yalıtımlı ortamlarda, iyi konumlandırılmış hoparlörlere göre optimize edilir. Bu, grafik ekolayzırların kayıt işlerinde ev stereo ses sistemlerinden farklı bir amaca hizmet ettiği anlamına gelir. Berry, "Stüdyo dünyasında grafik ekolayzırlar daha çok elektro ve akustik gitar gibi orta seviye enstrümanlarda kullanılır." diyor. "Kulağa biraz daha müzikal gelen daha geniş bantları var."

Müziği yönlendiren bir şefin dijital illüstrasyonu

Üretim ve ses karıştırma becerilerinizi nasıl geliştirebilirsiniz?

Her seferinde sıfırdan başlayın.
Bazı ses mühendisleri belirli müzik türleri için şablonlar kullanır ancak her miksajda sıfırdan başlamanız daha iyi olur. Her enstrümanın ve her insan sesinin farklı bir tınısı ve hissi vardır, bu nedenle, dijital ses iş istasyonunuzun başına her oturduğunuzda açık bir zihinle (veya kulaklarla!) dinleme yapmanız gerekir.

Alıştırma yapın.
Ses kaydetme ve karıştırma konusunda uzman olmak zaman ve alıştırma gerektirir. Berry yıllardır ses alanında çalışıyor olmasına rağmen, her miksajda belirli enstrümanların frekans aralıkları konusundaki ustalığını ilerletmeye devam ediyor. "Uzmanlaştıkça, bu enstrümanların hangi alanlarının bozulmadan tutulmasının önemli olduğunu, hangi alanların da filtrelenebileceğini veya artırılabileceğini biliyorsunuz." diyor.

Kulaklarınızı eğitmek ve bilgi dağarcığınızı geliştirmek için zaman ayırın. Ses ekolayzırlarıyla denemeye yapmaya devam edin, EQ yeteneğiniz artacaktır.