Aan de slag: fotograferen met dubbele en meervoudige opnamen

Meer informatie over filmfotografie met dubbele opname.

Voor het bereiken van een goede dubbele opname is het belangrijk om je vertrouwd te maken met het proces van dubbele opname bij filmfotografie. Er zijn hoofdzakelijk twee manieren om met een film een foto met dubbele opname te maken: in de camera of in de doka.

In de doka

Als je een dubbele opname in de doka wilt toepassen, is het proces een beetje anders. Je belicht je lichtgevoelige papier meerdere keren in de vergroter (een speciale transparantieprojector die wordt gebruikt om licht door je fotografische negatief te projecteren). Deze aanpak is wat eenvoudiger dan in de camera, omdat je opgenomen en ontwikkelde filmnegatieven steeds weer kunt gebruiken en de negatieven in je vergroter kunt plaatsen. Door deze extra flexibiliteit kun je experimenteren met de dekking van elke laag door de hoeveelheid licht aan te passen waaraan je je lichtgevoelige papier blootstelt. Je eerste negatief heeft misschien meer belichtingstijd in de vergroter nodig, terwijl je tweede negatief misschien genoeg heeft aan een paar seconden.

Het is moeilijk om een dubbele opname in de doka de eerste keer goed te krijgen, dus wees geduldig. Long raadt beginners aan om “in eerste instantie bij zwart-wit te blijven en het mechanisme van de camera te leren. Begin met heel eenvoudige situaties. Probeer een zo leeg mogelijke ruimte te vinden en zet er iets in. Combineer dat dan met een andere lege ruimte en een element op een andere plek. Dan ga je begrijpen hoe die opname wordt opgebouwd in je voltooide, samengestelde foto.” Experimenteren met licht en schaduw is een uitstekende manier om ervaring op te doen met compositie bij dubbele opnamen, of je dat nu in de camera of in de doka doet.

Het gemak van digitale dubbele opnamen

Bij digitale fotografie- en bewerkingssoftware zijn meervoudige opnamen gemakkelijker. “Je kunt tegenwoordig een opname zoveel makkelijker maken dan toen je dubbele opnamen in de camera probeerde uit te voeren,” zegt ervaren fotograaf Carli Davidson, “vooral bij foto's die zijn gemaakt op verschillende tijden of in verschillende ruimten.”

Hoewel sommige digitale camera’s een instelling voor dubbele opname hebben, zijn de instellingen en tools per merk verschillend en zijn ze bij sommige oudere camera's helemaal niet aanwezig. De flexibiliteit van bewerkingssoftware is het punt waar fotografen en kunstenaars de creatieve grenzen van dubbele opnamen echt kunnen verleggen. Ingersoll merkt op dat je “twee digitale foto's kunt nemen en op elkaar leggen. Aan de hand van overvloeimodi, transparanties en maskering kun je een foto met dubbele opname maken.”

Maskeren voor beginners

Lagen maskeren is een omkeerbare manier om een deel van een laag te verbergen. Als een gedeelte van de eerste foto er niet goed uitziet wanneer die over de tweede foto wordt gelegd, is maskeren een prima oplossing. Maskering biedt meer flexibiliteit dan het permanent wissen van een deel van de foto, en het is met name handig voor samengestelde foto's of dubbele opnamen.

De basis van mengen

“Je hoeft je geen zorgen te maken over het terugspoelen van de film naar de juiste plek,” zegt Long over dubbele opnamen in fotobewerkingssoftware. “Je hebt zoveel meer controle over de manier waarop dingen mengen. Je kunt dingen mengen waarbij dat in de doka niet lukt.” Menging bepaalt hoe de pixels in je afbeelding worden beïnvloed door een schilder- of bewerkingstool. In plaats van tegenhouden (dodging) en doordrukken (burning) in de doka kun je de beelden digitaal samenvoegen op pixelniveau.

Specifieke tutorials

Zodra je de basis hebt begrepen, ben je klaar om met succes een dubbele opname uit te voeren of een samengesteld beeld te maken. Door minuscule aanpassingen kan je dubbele opname of samengestelde foto slagen.

• Een dubbele opname maken: volg deze tutorial om te zien hoe het combineren van twee beelden hun visuele impact kan vergroten en het effect van een dubbele opname kan opleveren.
• Beelden op een creatieve manier combineren: leer de finesses van creatieve samenstellingen met deze stapsgewijze tips.
• Kleur toevoegen aan je dubbele opname: verbeter een eenvoudige dubbele opname in zwart-wit door te experimenteren met nieuwe kleuren.

Bij het maken van bijzondere foto's met dubbele opnamen, zegt Long, “zijn alle regels uitgeschakeld. Je kunt precies doen wat je wilt.” Verleg de grenzen van je creativiteit en experimenteer met nieuwe tools, zowel bij film als digitaal. Je eerste paar pogingen tot dubbele opnamen zullen waarschijnlijk niet perfect zijn, maar laat je niet ontmoedigen. Zoals bij alles kost het tijd en oefening om deze techniek onder de knie te krijgen.