video

Cách làm phim tài liệu.

Khám phá quy trình sản xuất phim tài liệu và nhận những bí quyết từ các nhà làm phim chuyên nghiệp để biến những câu chuyện đời thực thành những bộ phim phi hư cấu hấp dẫn.

Phim tài liệu là gì?

Phim tài liệu là công cụ mạnh mẽ để ghi lại các sự kiện thực tế và kể những câu chuyện chạm đến cảm xúc của khán giả. Như nhà làm phim Truen Pence đã từng nói: "Phim tài liệu luôn là cách để tôi sống gián tiếp qua một nhân vật hoặc chủ đề". "Khi bắt đầu làm phim tài liệu, tôi chỉ đơn giản chọn những điều mà mình thấy hứng thú".


Biến các cảnh quay thành một bộ phim tài liệu đòi hỏi nhiều hơn việc chỉ ghi lại khoảnh khắc. Dù hướng đến Sundance, Netflix hay YouTube, việc tạo ra một bộ phim tài liệu đều đòi hỏi phải thu thập nhiều loại cảnh quay khác nhau, từ phỏng vấn cho đến tài liệu lưu trữ. Điều cốt lõi nằm ở việc biên tập, phải chọn lọc và kết hợp các yếu tố này sao cho thành một câu chuyện liền mạch. Hãy lên kế hoạch để sắp xếp các yếu tố sao cho kể được câu chuyện của bạn một cách trọn vẹn.

Một người đang ngồi xổm trước chiếc xe máy để quay phim tài liệu

Hình ảnh của Truen Pence 

Cách tận dụng tối đa giai đoạn tiền sản xuất.

Trước khi bật máy quay, hãy chuẩn bị kỹ bằng cách nghiên cứu trước. "Hãy tìm hiểu câu chuyện của bạn và nghiên cứu về nhân vật hoặc chủ đề để có thể đặt những câu hỏi sâu sắc", Pence chia sẻ.


Loại nghiên cứu bạn thực hiện sẽ tùy thuộc vào chủ đề của bạn. Nếu làm phim tài liệu về lịch sử, bạn có thể sẽ phải dành thời gian ở thư viện hoặc các trung tâm lưu trữ. Còn khi làm phim về nạn phá rừng ở Amazon, bạn có thể tìm hiểu nhiều thông tin trên mạng, nhưng nhất định phải đến tận nơi và trò chuyện với người dân địa phương ở đó. 

Thu thập cảnh quay lưu trữ.

Tìm kiếm các cảnh quay lưu trữ liên quan và hỏi những người được phỏng vấn xem họ có ảnh hoặc video cũ không.

Phác thảo câu chuyện.

Phim tài liệu không có kịch bản chi tiết như các tác phẩm hư cấu. Hãy tạo một dàn ý chung hoặc bảng phân cảnh để hình dung những cảnh quay bạn cần. "Đôi khi tôi viết ra cốt truyện để giúp mình hình dung câu chuyện hoặc để các bên liên quan hiểu rõ loại câu chuyện mà tôi đang hướng tới", Pence chia sẻ.

Xây dựng sự tin tưởng với nhân vật.

Dàn ý giúp xây dựng sự tin tưởng với nhân vật của bạn. "Nếu bạn đang kể câu chuyện về trải nghiệm cá nhân của ai đó, hãy đảm bảo rằng họ hiểu rõ câu chuyện mà bạn muốn truyền tải để bạn có thể có được sự tiếp cận phù hợp", nhà làm phim tài liệu Erin Brethauer chia sẻ.

Sẵn sàng thích nghi.

"Hãy suy nghĩ trước và lập kế hoạch chiến lược, nhưng cũng cần hiểu rằng đôi khi mọi thứ thay đổi, không như mong đợi, và bạn phải linh hoạt ứng biến, thích nghi với tình hình", Brethauer chia sẻ.

Hình dung phong cách của bộ phim.

Phim tài liệu cũng có thể có phong cách riêng. Hãy tạo một bảng hình ảnh theo chủ đề và thu thập các tài liệu tham khảo hình ảnh để định hình phong cách, bao gồm cả các góc máy quay mà bạn muốn sử dụng. "Bạn sẽ luôn học hỏi và thay đổi trong suốt quá trình, nhưng nếu ngay từ đầu bạn đã có một góc nhìn rõ ràng, thì phần lớn thời gian bạn sẽ giữ vững được điều đó", Pence chia sẻ.

Người quay phim đang thu thập cảnh quay B-roll cho phim tài liệu

Hình ảnh của Truen Pence 

Cách khai thác thông tin cần thiết từ các cuộc phỏng vấn.

Cách tốt nhất để tìm hiểu về con người, trải nghiệm hoặc chuyên môn của họ thường là lắng nghe chia sẻ từ chính họ. Phần lớn các phim tài liệu thuộc thể loại giải thích, tương tác, quan sát và trình diễn đều bao gồm cảnh phỏng vấn.

Đặt tất cả các câu hỏi.

Đừng ngần ngại đặt những câu hỏi tưởng chừng như hiển nhiên bởi nhiều khán giả cũng có cùng những thắc mắc đó. "Hãy tiếp cận vấn đề với sự tò mò. "Điều đó sẽ giúp bạn đi sâu hơn, vượt qua những câu hỏi đơn giản", Pence cho lời khuyên.

Sẵn sàng quay lại.

Phim tài liệu thường được phát triển trong nhiều năm, vì vậy để ghi lại những thay đổi trong cuộc sống của nhân vật, cần phải xây dựng và duy trì mối quan hệ lâu dài với họ. Với Brethauer và chồng, cũng là đồng đạo diễn của cô, điều này có nghĩa là giữ liên lạc và thường xuyên ghé thăm: “Chúng tôi luôn chắc chắn có mặt và nắm bắt tình hình, để biết khi nào cần quay lại”.

Suy nghĩ vượt ra ngoài những cuộc phỏng vấn thông thường.

Hãy thu hút khán giả bằng cách tạo ra sự đa dạng về mặt hình ảnh. “Errol Morris sử dụng năm góc quay khác nhau cho một người trong suốt cuộc phỏng vấn, chuyển đổi giữa các góc để tạo ra trải nghiệm sống động”, Brethauer nhận xét. Hãy cân nhắc sử dụng B-roll, kịch hóa hoặc hoạt hình để làm phong phú thêm cho câu chuyện của bạn. “Bạn có thể sử dụng tiếng nói của mọi người và hợp tác với một họa sĩ hoạt hình để minh họa những trải nghiệm”, Brethauer chia sẻ.

Một người dẫn đầu nhóm người đi xe đạp qua một khu phố
Hai bức ảnh: Một bức ảnh chụp một người dẫn đầu nhóm người đi xe đạp qua một khu phố, bên cạnh là bức ảnh cận cảnh chân dung của người dẫn đầu

Hình ảnh của Truen Pence 

Cách thực hiện sản xuất video phim tài liệu.

Nếu có thời gian, năng lượng và một chút tiền, bạn hoàn toàn có thể tự sản xuất một bộ phim tài liệu dài mà không cần nhiều hỗ trợ.

Một đội ngũ nhỏ có thể là một lợi thế.

Một đội ngũ nhỏ tạo ra bầu không khí gần gũi hơn, giúp nhân vật cảm thấy thoải mái và quên đi sự hiện diện của máy quay. Brethauer giải thích: "Chúng tôi đều quay phim, vì vậy thường có hai góc quay cho các cảnh khác nhau". Chúng tôi có máy quay Canon C300, rất tuyệt vời để quay phim tài liệu vì loại máy này cho phép thu âm trực tiếp trên máy”.

Quay THÔ.

Để có chất lượng video tốt nhất và linh hoạt trong quá trình hậu kỳ, Pence khuyên nên quay ở định dạng thô với độ phân giải cao nhất có thể. “Hãy sử dụng chiếc máy quay tốt nhất mà bạn có thể mượn hoặc xin được, vì bộ phim sẽ có độ bền tốt hơn theo thời gian”, ông cho lời khuyên.

Ghi lại nhiều cảnh quay.

Bạn sẽ không biết bộ phim của mình sẽ ra sao, vì vậy hãy quay tất cả mọi thứ. Pence cho rằng cách tiếp cận này mang lại sự tự do, vì nó giảm bớt áp lực phải có được những cảnh quay hoàn hảo. “Bạn đang tích lũy một lượng lớn nội dung mà sau này bạn sẽ biên tập thành một cái gì đó”, ông nói.

Menu hiệu ứng màu của Adobe Premiere Pro được chồng lên hình ảnh một người đứng trong bãi đỗ xe

Hình ảnh của Truen Pence 

Chỉnh sửa phim tài liệu của bạn trong Adobe Premiere Pro.

Premiere Pro là phần mềm chỉnh sửa lý tưởng để làm phim tài liệu vì nó rất dễ sử dụng với nhiều loại phương tiện khác nhau. Phần mềm cũng đi kèm với các công cụ sử dụng trí tuệ nhân tạo, giúp tiết kiệm thời gian khi làm việc với cảnh phỏng vấn, màu sắc và âm thanh.

Nhập phương tiện một cách dễ dàng.

Dễ dàng nhập hầu hết mọi định dạng video, âm thanh hoặc độ phân giải vào Premiere Pro, bao gồm HD, 4K, và thậm chí là 8K. Sử dụng Trình duyệt phương tiện để duyệt và xem trước các tệp trực tiếp từ bộ nhớ, giúp bạn quyết định chính xác nội dung nào để bắt đầu. Quản lý siêu dữ liệu với ghi chú hoặc đánh dấu để giữ cho mọi thứ được ngăn nắp trong quá trình làm phim tài liệu kéo dài.

Chỉnh sửa các cuộc Phỏng vấn một cách hiệu quả.

Bạn có thể sử dụng công cụ Chuyển giọng nói thành văn bản được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo để nhanh chóng và tự động chép lại nội dung cảnh quay với hơn 18 ngôn ngữ. Sau đó, bạn có thể sử dụng hỉnh sửa theo văn bản để nhanh chóng xem qua các bản ghi, tìm kiếm trong các cuộc phỏng vấn dài, ghi chú và chỉnh sửa video bằng cách sao chép và dán văn bản mà không cần phải nghe hàng giờ đồng hồ.

Đơn giản hóa quy trình chỉnh sửa.

Sử dụng tính năng Phát hiện chỉnh sửa cảnh để nhận diện các cảnh quan trọng và thêm các cắt ghép vào các đoạn phim đã số hóa hoặc tệp lưu trữ, giúp bạn dễ dàng sắp xếp lại cho phim tài liệu của mình.

Tối ưu hóa hiệu chỉnh màu sắc.

Đạt được màu sắc đồng nhất với tông da chính xác trên các clip bằng cách sử dụng tính năng Màu tự động sử dụng AI, và dễ dàng khớp màu giữa nhiều camera chỉ bằng một cú nhấp chuột với tính năng So khớp màu. Sau đó, bạn có thể làm phong phú thêm bộ phim tài liệu của mình bằng cách chỉnh màu sáng tạo để tạo ra cảm xúc và chiều sâu.

Cải thiện âm thanh cho bộ phim tài liệu của bạn.

Giữ chân khán giả bằng bản phối âm thanh tinh tế. Hãy sử dụng tính năng Cải thiện giọng nói với sức mạnh AI để làm trong các bản ghi giọng nói và giảm tiếng ồn nền. Duy trì mức độ đối thoại nhất quán với tính năng Điều chỉnh âm lượng và đặt tính năng Tự động giảm âm lượng nền để tự động giảm âm lượng nhạc khi có người nói.

Nâng tầm bộ phim tài liệu của bạn với đồ họa.

Sử dụng đồ họa chuyên nghiệp và các Mẫu đồ họa chuyển động để nâng cao giá trị sản xuất cho bộ phim tài liệu của bạn. Tìm các mẫu ảnh động trong bảng Đồ họa cơ bản hoặc tạo mẫu tùy chỉnh trong After Effects. Thêm văn bản chính xác trên màn hình để thúc đẩy câu chuyện của bạn một cách hiệu quả.

Một người đang lái xe máy qua cây cầu kim loại

Hình ảnh của Truen Pence 

Chia sẻ bộ phim của bạn để nhận phản hồi quý giá.

Sử dụng Frame.io, được tích hợp sẵn trong Premiere Pro, để thu thập phản hồi chính xác theo từng khung hình trực tiếp trong phần mềm chỉnh sửa của bạn. Điều này sẽ giúp bạn chỉnh sửa bộ phim tài liệu trước khi hoàn thiện. Niềm đam mê của bạn với chủ đề sẽ tạo sự kết nối với mọi người, nhưng phản hồi sẽ giúp bộ phim của bạn trở nên hoàn thiện nhất có thể.


Sau khi hoàn thiện bản dựng cuối cùng, hãy gửi bộ phim đến các liên hoan phim. Mặc dù bạn không thể biết chắc bộ phim nào sẽ gây được sự chú ý, nhưng một bộ phim tài liệu được biên tập kỹ lưỡng sẽ giúp tăng khả năng tạo ra ảnh hưởng.

Premiere Pro

Làm được nhiều việc hơn với Adobe Premiere Pro.

Chia sẻ bài viết này

Xem thêm các tính năng của Premiere Pro.

Tìm gói Creative Cloud phù hợp với bạn.

Ứng dụng đơn Premiere Pro

US$22.99/tháng 

Bao gồm 100GB lưu trữ đám mây, Adobe Fonts và Adobe Portfolio.
Tìm hiểu thêm

Tất cả ứng dụng Creative Cloud

US$29.99/tháng US$57.99/tháng cho năm đầu tiên.  Xem các điều khoản

Tiết kiệm 48% cho toàn bộ bộ Creative Cloud, bao gồm cả Premiere Pro

 Xem những gì được bao gồm | Tìm hiểu thêm

Sinh viên và giảng viên

US$19.99/tháng

Tiết kiệm hơn 65% trên hơn 20 ứng dụng Creative Cloud – trong đó có Premiere Pro.
Xem các điều khoảnTìm hiểu thêm

Doanh nghiệp

US$84.99/tháng mỗi giấy phép 

Nhận ứng dụng Premiere Pro và tất cả các ứng dụng Creative Cloud cộng thêm các tính năng dành riêng cho doanh nghiệp.
Tìm hiểu thêm

Mua qua điện thoại: +65 3157 2191