KREATİF ÜRETKEN YAPAY ZEKA
Üretken yapay zeka nedir ve nasıl çalışır?
Her yerde adını duyuran üretken yapay zeka, sadece bir heves değil. Bu yeni teknoloji, henüz olmadıysa bile muhtemelen kısa süre içerisinde hayatınızın bir parçası olacaktır.
Üretken yapay zeka, geçtiğimiz yıl tüm dünyanın ilgisini çekti. Bu güçlü yapay zeka (AI) türü, mevcut verilerden öğrendiği modellere dayalı yeni içerikler oluşturabilir. Bu veriler farklılık gösterse de fotoğraf, şarkı, yazı ve diğer içerikleri de kapsayabilir. Üretken yapay zeka, olağanüstü görüntüler oluşturabilir, şiir veya kod yazabilir, hatta kulağa oldukça gerçekçi gelen rap müzik parçaları oluşturabilir.
Üretken yapay zeka, kısa süre içerisinde akıllı telefon gibi hayatımızın merkezinde bir yere kavuşacak. Ancak pek çok kişiye göre üretken yapay zeka gizemini koruyor. Şimdi üretken yapay zekanın ne olup ne olmadığına ve hem iş hem ev hayatımızı nasıl değiştirebileceğine bir bakalım.
Üretken yapay zekayı anlama.
Üretken yapay zekayı tanımlama.
Üretken yapay zekanın neden önemli bir adım olduğunu anlamanın anahtarı bu teknolojinin adında saklıdır. Bu, daha önce mevcut olmayan yepyeni içerikler üretebilen bir yapay zeka türüdür.
Üretken yapay zeka, sadece mevcut verileri analiz etmekle kalmaz, yeni içerikler de oluşturur. ChatGPT gibi üretken yapay zeka destekli bir sohbet robotundan yeni kahve firmanız için bir slogan yaratmasını istediğinizi düşünün. Sohbet robotu saniyeler içerisinde onlarca yıl boyunca kahve için kullanılan sloganları damıtıp bir filtreden geçirerek (kelime oyunu için özür dileriz) yeni bir slogan üretebilir: "Her Yudumda Daha Enerjik Bir Gün." Slogan arayışınızda başlangıç için hiç de fena değil.
Üretken yapay zekanın gücü, kelime oyununun çok daha ötesine geçer. DNA'lardan gelen milyonlarca veri satırını analiz edebilir ve sıfırdan yeni proteinler oluşturabilir. Doktorlar ayrıca kanser tedavilerini iyileştirmek ve radyasyon terapisi için tümör hedeflerini doğru şekilde belirlemek üzere üretken yapay zekadan faydalanmaktadır. Sanatçılar, kendilerini ifade etmek ve ticari çalışmalar ortaya koymak için Adobe Firefly gibi üretken yapay zeka uygulamalarını kullanmaktadır.
İstem: palmiye ağaçlarıyla dolu Arnavut kaldırımlı bir sokakta son derece ayrıntılı küçük kuş
Yapay zeka ve üretken yapay zeka karşılaştırması.
Yapay zeka, adından da anlaşılacağı üzere, görevleri yerine getirmek için insan zekasını taklit eden makinelerdir. Yaygın örnekler arasında Siri ve Alexa gibi sesli asistanlar ve Amazon'a kayıp bir paket hakkında soru sorduğunuzda karşınıza çıkan müşteri hizmetleri sohbet robotları yer almaktadır.
Üretken olmayan yapay zeka faydalı olsa da üretken yapay zeka devrim niteliğinde bir gelişmedir. Eskiden olsa ya çok daha uzun sürecek ya da hiç mümkün olmayacak sonuçları elde etmemize nasıl ve nerede yardımcı olacağını daha yeni deneyimlemeye başladık.
Üretken yapay zekayı bu kadar zeki hale getiren unsurlar.
Geçmişteki bilgisayar uygulamaları, istenilenleri nasıl yapacaklarına ilişkin insanlar tarafından açık talimatlar verilmediği sürece görevleri gerçekleştiremiyordu. Bu talimatlara "programlama" adı verilir. Gelişmiş programlama etkileyici sonuçlar verse de geleneksel bilgisayar uygulamaları, insanların programlamaya eklemediği hiçbir görevi yerine getiremez.
Üretken yapay zeka sistemleri, açık programlama işlemi gerektirmeyen makine öğrenmesine dayandığından daha esnektir. İnsanlar bunun yerine bilgisayarların büyük miktarda veriye erişmesini sağlar. Makineler, bu verilerdeki modelleri tanımak ve en önemlisi de öğrendiklerinden sonuçlar çıkarmak için kendilerini eğitir. ("Makine öğrenimi" ifadesinin öğrenim kısmı da bu noktada devreye girer.) Veri kümesinin boyutu ve kalitesi önemlidir. Yapay zeka, yalnızca eğitiminde kullanılan veriler kadar başarılıdır.
"Üretken yapay zeka nasıl çalışır?" sorusunun yanıtı karmaşık bir iştir ve konunun derinlemesine anlaşılması için çaba sarf etmek gerekir. Bununla beraber üretken yapay zekanın güzelliği, ondan faydalanmak için bu konuyu tüm ayrıntılarıyla anlamanıza gerek olmamasıdır. Üretken yapay zeka kullanıcısı olmak için Firefly gibi bir uygulama bulmanız ve "çimlerde koşan üç labradoodle yavrusu" gibi görmek istediğinizi anlatan bir istem yazmanız yeterlidir. Hiçbir programlama eğitimi gerekmez.
İstem: çimlerde koşan üç labradoodle yavrusu
Üretken yapay zeka uygulamaları.
Şirketler ve üretken yapay zeka.
Bireyler ve üretken yapay zeka.
Bireysel kullanıcılar, genel soruları yanıtlamak ve araştırma yapmak için halihazırda üretken yapay zekayı kullanıyorlar. (Yanıtların ve araştırmaların insanlar tarafından kontrol edilmesi gerektiğini unutmayın; aşağıdaki "Üretken yapay zekanın sınırlamaları ve getirdiği zorluklar" bölümünde bu ve diğer dezavantajlar hakkında daha fazla bilgi bulunmaktadır.)
Üretken yapay zekayla görsel oluşturmak da bireysel kullanıcılar arasında popülerdir. Konseptleri hızla test edebilir, ilham panoları oluşturabilir ve günlük dille olağanüstü sahneler kurabilirsiniz. Birçok yapay zeka destekli içerik oluşturucu, telif hakkıyla korunan görsellerle eğitildiğinden bu noktada çeşitli sorunlar da yaşanabilir.
Bununla birlikte telif hakkı konusunda da endişeler doğabilir. Adobe, bu endişelerin giderilmesine yardımcı olmak adına Firefly'ı Adobe Stock'taki lisanslı görüntülerin yanı sıra açık bir şekilde lisanslanmış içerikler ve telif hakkı dolan herkese açık içeriklerle eğitmiştir. Firefly ticari olarak kullanılmak üzere tasarlandığından, ticari amaçlı sanat eserleri, tasarım, oyun ve sanal ortamlar gibi birçok alan için yeni kapılar aralayabilir.
İstem: İç tasarım, bir oturma odasının ve mutfak masası olan bir mutfağın perspektifi, doğal ışık alan büyük pencereler, açık renkler, bitki örtüsü, modern mobilyalar, tavan penceresi, modern minimalist tasarım
Üretken yapay zekanın sunduğu fayda ve avantajlar.
Üretken yapay zeka, büyük miktarlardaki karmaşık verileri insanlardan çok daha hızlı şekilde anlayabilir. Üretken yapay zekanın sunabileceği iki önemli avantajın arkasında da bu gerçek yatar:
- Daha fazla üretkenlik
- Verimlilikte artış
Özel bilgilerini yazılı raporlarda, elektronik tablolarda, ilişki veritabanlarında ve hatta grafiklerde saklayan bir şirkette çalıştığınızı düşünün. Tüm bu kaynakları analiz etmek, bunlar arasında bağlantı kurmak ve sorularınızı yanıtlamak için üretken yapay zekadan yararlanabilirsiniz. Yapay Zeka, yaptığı senteze göre öneriler bile paylaşabilir.
Birçok sektörde üretkenlik ve verimliliği artırması muhtemeldir. Küçük bir işletmede pazarlama yöneticisiyseniz üretken yapay zeka çevrimiçi reklamları, görüntülenecekleri birçok farklı yerin özelliklerine uyacak şekilde hızla yeniden boyutlandırmanıza yardımcı olabilir. Daha sonra, bir sonraki pazarlama kampanyasında faydalanabileceğiniz trendleri ve fırsatları tespit ederek varlıklarınızın performansını raporlamak için de üretken yapay zekayla çalışabilirsiniz.
Üretken yapay zekanın üçüncü ve önemli bir potansiyel avantajı daha vardır: - Daha fazla yaratıcılık
Elbette insanlar mükemmel bir yaratıcılık kapasitesine sahiptir. Ama en iyilerimiz bile bir kısır döngüye sıkışıp kalabilir. Örneğin, grafik tasarımcıları yapay zekayı beyin fırtınası yapabilecekleri bir ortak olarak kullanabilir. Bilindik bir görüntüyü tamamıyla farklı hale getiren bir kaleydoskop gibi sizi farklı yönlere götüren yepyeni fikirler üretebilir. Bu gibi durumlarda yapay zeka, sanal bir uzmandan çok yaratıcı yardımcı pilotunuz gibidir.
Üretken yapay zekanın sınırlamaları ve getirdiği zorluklar.
Yapay zeka her zaman haklı değildir.
"Üretken Yapay Zeka Uygulamaları" bölümünde bahsettiğimiz üzere ChatGPT gibi üretken yapay zeka araçları her zaman doğru bilgiler vermez. İnce ayarlar uygulanan veri kümeleri ve algoritmaların riski azalttığı zamanlar gelebilir ancak o döneme kadar insanların okuduklarına şüpheyle yaklaşmaları gerekmektedir. Güvenilir kaynaklarla karşılaştırarak aldığınız bilgileri doğrulayın.
Tüm mecralarda ön yargıya rastlanabilir.
Bilgileri teyit etmek görece kolaydır. Üretken yapay zekanın sunduğu sonuçlarda cinsiyet veya ırkla ilgili peşin hükümler gibi toplumsal ön yargıları engellemek daha zordur. Ancak bu da gereklidir. Toplumsal ön yargıların üretken yapay zekanın sunduğu sonuçlar arasında görüntülenmesini önlemek için yapay zekadan sorumlu kişilerin tasarımdan geliştirmeye ve uygulamaya kadar tüm adımlarda ön yargıları engellemesi ve sürekli gözetimde bulunması gerekmektedir.
Kullanıcılar olarak biz de ön yargıların ortadan kaldırılmasına yardımcı olabiliriz. Yapay zeka destekli içerik oluşturucu için "laboratuvar önlüğüyle elinde test tüpü tutan bir bilim insanı" metin istemini girdiğinizi düşünelim. "Oluştur" düğmesini kaç kez tıklatırsanız tıklatın sonuçlarda hep aynı tip bir insan mı görüntüleniyor? Üretken yapay zekayı geliştirenlere bu kör nokta hakkında bir mesaj gönderebilir ve ardından daha çeşitli sonuçlar elde etmek için metin isteminizi iyileştirebilirsiniz.
İstem: laboratuvar önlüğüyle elinde test tüpü tutan bir bilim insanı
Üretken yapay zeka çok fazla enerji kullanabilir.
Üretken yapay zeka araçları geliştiren şirketler de bu araçları eğitmek ve korumak için gereken enerjinin farkında olmalıdır. Sektör, karbon ayak izini azaltma ihtiyacının farkına varmaya başlasa da kat edilmesi gereken uzun bir yol var.
Fikri mülkiyet hakları konusunda sorunlar yaşanmaktadır.
Profesyonel içerik üreticileri, telif hakkı ihlali konusunda haklı bir endişeye sahiptir. Bu endişeler şu anda mahkemelerce ele alınmaktadır. Adobe, içerik oluşturuculara yardımcı olmak için çalışan şirketlere örnektir. Adobe, Firefly'ın üretken yapay zeka modelini sorumlu bir şekilde geliştirirken Content Authenticity Initiative (CAI) kapsamında sektör standartlarının belirlenmesine yardımcı oluyor ve üreticilerin yapay zeka modellerinin çalışmalarıyla eğitilip eğitilemeyeceğini belirlemesine izin veren evrensel bir "Yapay Zeka Eğitimi için Kullanılamaz" etiketi üzerinde çalışıyor.
Üretken yapay zekayı iş akışlarınıza entegre etme.
Üretken yapay zeka güçlü bir araçtır. Siz de güçlüsünüz. Bir birey olarak bilgilenmeniz en büyük önceliktir. Üretken yapay zeka araçlarını kullanmadan önce gizlilik ilkelerini kontrol edin. İlkeleri hoşunuza gitmezse bu araçlardan kaçının. Kaydolma aşamasını geçtikten sonra herhangi bir üretken yapay zeka aracına kişisel bilgilerinizi yüklemeden önce iki kez düşünün. Gizli kalmasını istediğiniz bilgileri aracın dışında tutun. Sonuçları ticari olarak kullanmayı düşünüyorsanız aracın telif hakkı ihlallerini önlemek üzere ayarlandığından emin olun. Üretken yapay zeka kullanan işletmeler, oluşturulan sonuçları doğruluk, ön yargı ve telif hakkı ihlalleri açısından her zaman incelemelidir.
Gelişen düzenlemeleri takip etmenin yanı sıra, şirketi yasal ve itibara ilişkin risklere karşı korumanın en iyi yolu budur. Konsept ve stratejilere insanlar yön vermelidir. Yapay zekanın, yardımcınız olduğunu unutmayın. Patron sizsiniz.
Adobe Firefly'ın üretken yapay zeka modeliyle tasarımın geleceğini kucaklayın.
Üretken yapay zeka şimdiden hayatımızı değiştiriyor. Üretken yapay zeka, sanal bir uzman olarak birçok sektörde verimliliği ve üretkenliği artırabilir. Üretken yapay zeka, beyin fırtınası yapabilen bir ortak olarak yaratıcılığımızı geliştirebilir.
Teknoloji o kadar hızlı gelişiyor ki yarının üretken yapay zekası bugünkünden çok farklı görünebilir. Merak ve dikkatle incelersek bu araçların avantajlarından faydalanabilir ve tüm sorunlardan kaçınabiliriz.
İstem: Japon çay bahçesi
