Üretken yapay zeka ve diğer yapay zeka türleri.

Yapay zeka, insan zekasının bir makinedeki simülasyonudur. Kadim mitolojilere ve insan gibi davranabilen makineler üretme konusundaki yüzlerce yıllık çalışmalara rağmen makine öğreniminin ilk gerçek örneğini 1951 yılında gördük. Manchester Üniversitesi'ndeki bir dama programı, oyunu insan oyuncuları yenebilecek kadar iyi oynamayı öğrenmişti. Karşımızda yapay zekanın en erken örneklerinden biri duruyordu.

Bugün ise yapay zeka her yerde. Telefonlarımızda ve mobil uygulamalarımızda yüz tanıma, konuşma tanıma, spam filtreleme, dil bilgisi önerileri ve dil çevirileri gibi sık kullanılan görevleri bizim için yerine getiriyor.

Her şeyi yapabilen tek bir yapay zeka türü yoktur. Kelime işleme, muhasebe ve dijital kompozit oluşturma gibi farklı ihtiyaçlarımız için farklı bilgisayar programları kullanmamız gibi farklı yapay zeka türleri de farklı hedefler için çalışır. Standart bir günde karşılaşabileceğiniz yapay zeka türleri ise üç temel kategoriye ayrılır.

Bu yapay zeka türü, sadece belirli görevleri yerine getirir ve bildiklerinin ötesinde başka bir şey öğrenmez. Görüntü tanıma, doğal dil işlemcileri ve görüntü oluşturucular kısıtlı yapay zekaya örnek verilebilir. Siri, Google Asistan ve Alexa da kısıtlı yapay zeka biçimleridir. Örneğin, sesli komutları anlayıp yanıtlayabilir ancak doğru tıbbi teşhiste bulunamazlar.

Bu makineler, sadece uyaranlara (ör. satranç taşının sanal satranç tahtası üzerindeki hareketi) tepki verebilir. Sınırlı belleğe sahip yapay zeka makinelerinin aksine gelecekte kullanabilecekleri bellekler oluşturmasalar da dijital yaşamın faydalı bir parçası olmaya devam ederler. Spam filtreleri ve davranışlarınızı dikkate alarak size izlemek isteyebileceğiniz videolar ya da satın almak isteyebileceğiniz ürünler öneren öneri sistemleri reaktif makinelerdir.

Yapay zeka yolculuğunda reaktif makinelerden bir sonraki adım olan sınırlı bellekli yapay zeka ise bilgiyi depolayabiliyor, bu bilgiden öğrenebiliyor ve öğrendikleriyle yeni görevler gerçekleştirebiliyor. Bu yapay zeka türü, tahminler konusunda faydalıdır ve ekonomiden hava durumuna kadar her konuda gelecek trendleri tahmin ederken kullanılabilir. Sohbet robotlarından sürücüsüz araçlara kadar günümüzde en sık başvurduğumuz yapay zeka türüdür.

Belirli amaçlar için oluşturulan diğer yapay zeka alt kümeleri gibi üretken yapay zeka da farklı türde içerikler üretmek için geliştirilmiş farklı türde modeller içerir.

Metin oluşturma, günümüzde yapay zekanın en ses getiren biçimi olabilir. Bilhassa sohbet robotu modelleri popülerlik kazanıp sık sık haberlerde yer etmeye başladı. İnsanlar, bu metin oluşturucularla yazım hatalarını kontrol edebiliyor, kod ve anketler yazabiliyor.

Adobe Firefly gibi yapay zeka destekli içerik oluşturucular, bir metin istemini görüntüye dönüştürebiliyor. Bu araçlar; sanatçılar, içerik üreticiler ve reklamcılar arasında çok çeşitli kullanım alanlarına sahip. Yüz milyonlarca görüntü ve açıklamayla eğitilen bu yapay zeka türüyle istediğiniz her şeyi yazıp metin açıklamasıyla anında yeni görüntüler oluşturabilirsiniz.

Sanatçılar ve tasarımcılar, bu teknolojiyle yeni fikirleri üzerinde deneyler yapabiliyor ve her bir yeni girişimde saatler harcamadan hayal güçlerinin sınırlarını zorlayabiliyor. Pazarlamacılar ve bağımsız içerik üreticiler, deneyimsiz olsalar bile hızla epey güzel görüntüler üretebiliyor.

Görüntü oluşturucuların muazzam görüntü veri kümeleriyle eğitilmesi gibi müzik oluşturucular da müzik ve meta verilerle eğitilir. Müzik türleri ve belirli sanatçıların eserlerindeki kalıpları tespit eder ve öğrendikleri özelliklerden yola çıkıp yeni müzikler üretebilirler.

Bu üretken yapay zeka türünde ise video, ses ve görüntü oluşturma teknolojileri bir araya gelir. Ses, video ve metin verileriyle eğitilen bu modeller, video prodüktörlerine kurgu, alt yazı ekleme, farklı çıktılar için yeniden boyutlandırma ve hatta metin istemleriyle yeni video içerikleri oluşturma konusunda zaman kazandırabilir.