Altın orana giriş.

Matematikteki ve tasarımdaki en ünlü oranlardan birinin kökleri eski Yunanlara dayanır. Altın oranı ve sanat ve tasarımdaki rolü hakkında daha fazla bilgi edinin.

Altın oranı gösteren yan yana dört diyagram

Altın oran nedir?

Altın sayı, altın oran veya ilahi oran olarak da bilinen altın oran, iki rakam arasında bulunan ve yaklaşık 1,618'e eşit olan bir orandır. Genellikle Yunan alfabesindeki phi harfiyle ifade edilen bu oran, her bir rakamın son rakama eklendiği bir dizi olan Fibonacci dizisiyle yakından ilişkilidir. 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21 şeklinde ilerleyen Fibonacci sayılarında her sayı ve bir önceki sayı arasındaki oran kademeli olarak 1,618'e ya da phi'ye yaklaşır.

 

Altın oranın geçmişi.

Altın oranın ilk bilinen bahsi, Öklid'in matematik ve geometriyle ilgili Klasik Yunan çalışması olan MÖ 300 civarında yazılmış Elementler isimli eserinde geçer. Öklid ve Pisagor gibi diğer erken matematikçiler oranı fark etseler de altın oran olarak adlandırmamışlardı. Bu oranın mistik kimliğini kazanması çok sonraları gerçekleşti. 1509'da İtalyan matematikçi Luca Pacioli, Leonardo da Vinci'nin çizdiği görsellerle oranı ilahi kaynaklı basitliği ve düzenliliği öven De divina proportione (İlahi Oran Hakkında) adlı kitabını yayınladı.

 

Pacioli'nin kitabı ve Leonardo'nun illüstrasyonları sayesinde, altın oran matematikçiler ve sanatçılar arasında bilinir hale geldi. Pacioli'nin kitabından bu yana geçen yüzyıllarda, pek çok meraklısı sayının doğal olarak göze hoş geldiğini, güzelliğin matematiksel bir damıtması olduğunu ve altın oran çizgi parçalarının, altın dikdörtgen kenar uzunluklarının ve altın üçgenlerin sanat tarihinde temsil edildiğini iddia etti.

Bir deniz kabuğunun fotoğrafına eklenmiş altın oranı diyagramı

Altın oranın tutkunları, altın oranın estetik açıdan hoş olduğunu çünkü doğal dünyada yaygın olduğunu savunurlar. Nautilus kabuklarının ve insan vücutlarının oranları doğadaki altın oranın örnekleridir ancak bunlar kişiden kişiye büyük ölçüde farklılık gösterir. Bazı deniz kabukları altın spiral olarak bilinen bir desenle altın oranına orantılı olarak genişler ancak bu orantı tüm deniz kabuklarında mevcut değildir. Nautilus'ların hayatları boyunca aynı kabuk oranlarını korudukları doğrudur ancak kabuklarının oranı, Phi ifadesinin aksine genellikle logaritmik bir spiraldir.

 

Phi doğanın diğer yönlerinde de görülür. Ağaç yaprakları ve çam konisi tohumları, altın orana yakın desenlerde yetişme eğilimindeyken, ayçiçeği spiralleri ve diğer tohumlar da phi'ye yakın oranlarda şekillenirler. Phi, etkili dağıtım veya paketleme olanağı sağlar, böylece altın oranına göre büyüyen yapraklar birbirini gölgelemez ve altın açı olarak bilinen bir açıdan birbiriyle göreceli olarak konumlanırlar.

 

Altın oranı kullanımının diğer oranlardan daha iyi olduğuna dair bir kanıt yoktur ancak sanatçılar ve tasarımcılar her zaman işleri için denge, düzen ve ilginç kompozisyon oluşturma çabasındadırlar.

Altın oran şeması

Sanat ve grafik tasarımındaki altın oranı.

Bazı sanatçılar ve tasarımcılar, çalışmalarını bilinçli olarak altın oran üzerine kurmuştur. Yüzyılın ortasında yaşamış ünlü bir modern mimar olan Le Corbusier, mimari sistemlerinin önemli bir kısmını altın oranın üzerine kurmuştur. Sürrealist ressam Salvador Dali, Son Yemek Ayini adlı tablosu için kasıtlı olarak altın kare şeklinde bir tuval kullanmıştır. 2001 yılında, Amerikan progresif metal grubu Tool, Fibonacci'den ilham alan zaman işaretleri içeren parçaları "Lateralus"u yayınlamıştır.

 

Sanat tarihçileri, altın oranın başka örneklerini Mona Lisa tablosunda, antik Atina'daki Partenon'da ve Büyük Giza Piramidinde buldular. Ancak çoğu zaman sanatçıların Le Corbusier, Dali veya Tool gibi bu oranı kasıtlı olarak kullandığına dair açık bir kanıt yoktur. Piramitlerin tasarım notları veya teknik özellikleri olmadan, antik mühendislerin phi'yi kasıtlı olarak kullanıp kullanmadıklarını bilemeyiz.

Altın oranın kullanıldığı bir tilki çizimi
Altın oranı kullanan çeşitli soyut çizimler

İşinizde altın oranı nasıl kullanabilirsiniz?

Estetik ve tasarım, kesin matematiksel yasalara uymaz. Zayıf olduğu halde altın orana uygun bir tasarım oluşturabilirsiniz ancak karışıklığı önlemek ve düzenli ve dengeli bir tasarım oluşturmak için kompozisyonunuzu yönlendirmek amacıyla da altın oranı kullanabilirsiniz. Grafik tasarımcısı Jacob Obermiller, "Oldukça yoğun olabilecek bir grafik üzerinde çalışıyor olabilirsiniz, bu yüzden yerleştirme çok önemlidir," diyor. Altın oranı kılavuz olarak kullanabilirsiniz.

 

Altın oran üçler kuralı gibi kullanılabilir: Bu, bir kompozisyon kuralı veya rehberi olabilir ancak çalışmanızı nasıl yapılandırmanız gerektiği konusunda kati bir düzenleme değildir. Son olarak, aralıklar önemlidir ve her türlü kılavuz çok faydalıdır. "Her şey önemliyse hiçbir şey önemli değildir," diyor insan faktörleri mühendisliği öğrencisi Sara Berndt. Her görüntüyü ortalarsanız veya her yazıyı tek ve hizalanmamış bir blok olarak düzenlerseniz okuyucunuzu, izleyicinizi veya kullanıcınızı uzaklaştırma riskine girersiniz. İşinizde altın oranı kılavuz olarak kullanarak unsurların boşluklu ve iyi kompozisyonlu olduğundan emin olun.

Altın oranı kullanan tasarım dergisi

Üçte bir kuralı veya altın oran gibi bir kuralla, göze hoş gelen ve içeriği anlamayı kolaylaştıran çeşitleme ve boş alan oluşturabilirsiniz. Berndt, "Altın oran tamamen boş alanla ve bu alanın 'dikkat edilecek' alanla ilişkisine dayanır," diyor. "İnsanların görsel olarak yorumlayabileceği şeyler sınırlıdır. Bu, estetik açıdan hoş bir şey yaratabilmeniz için insan dikkatinin sınırlarını anlamanıza yardımcı olan bir kılavuz ilkedir."

 

Sanatınız veya tasarımınız için altın oranı temel olarak kullanmaya karar verirseniz projenizin düzgün, dengeli ve estetik açıdan hoş görünmesini sağlayabilirsiniz. Ancak, bilinçli ve yaratıcı olarak tasarım yaptığınız sürece oranlarınızın tam olarak 1,618 olması gerekmez. Adobe Illustrator, kullandığınız oran ve oranlardan bağımsız olarak çalışmanızı oluşturmanıza yardımcı olarak her şeyin kendi tercih ettiğiniz özelliklere göre dengelenmesini sağlar.

Katkıda bulunanlar

Jacob Obermiller, Sara Berndt

Adobe Illustrator ile daha fazlasını yapın.

Logolar, simgeler, çizelgeler, tipografiler, el yazıları ve başka vektör resimleri oluşturun.

Bunlar da ilginizi çekebilir…

İyi karakter aralığı ve kötü karakter aralığı örnekleri.

Karakter aralığına giriş.

Karakter aralığını ve tipografinizi geliştirmek için bunu nasıl kullanacağınızı öğrenin.

Podcast stüdyosunda bir boom mikrofonu.

Podcast'in temelleri.

Bu popüler ses ortamına giriş yapmanıza yardımcı olacak temel bilgileri öğrenin.

Renkli bir mandala sanatı örneği

Mandala sanatıyla güzellik yaratın ve iç huzuru bulun.

Mandala tasarımının tarihini keşfedin ve bu kutsal sembolleri nasıl çizeceğinize dair ipuçları alın.

Dikkat çekici bir siyah duman bulutu tasarımı.

Renk olarak siyah ve beyazı anlama.

Renklerin bilimini araştırın ve siyah ile beyazı diğerlerinden ayıran özellikleri görün.

Adobe Illustrator'ı edinin

Muhteşem vektör resimleri ve illüstrasyonlar oluşturun.

7 gün ücretsiz, ardından ₺549,60/ay.

Illustrator'ı edinin

Adobe Illustrator Tek Uygulama

₺549,60/ay

Creative Cloud'un bir parçası olarak masaüstü ve iPad'de Illustrator'a sahip olun. Daha fazla bilgi edinin


Creative Cloud Tüm Uygulamalar

₺717,60/ay

Illustrator dahil olmak üzere 20'den fazla yaratıcı uygulamaya sahip olun.
İçindekiler | Daha fazla bilgi


Öğrenciler ve öğretmenler

₺478,80/ay

Illustrator dahil olmak üzere 20'den fazla Creative Cloud uygulamasında %33'ın üzerinde tasarruf sağlayın. Daha fazla bilgi


Kurumlar

Lisans başına ₺718,00/ay (KDV hariç)

Illustrator ve tüm Creative Cloud uygulamalarının yanı sıra sadece kurumlara yönelik özelliklere de sahip olun. Daha fazla bilgi edinin