ค้นพบโลกอันเร้นลับของเอฟเฟกต์เสียง Foley

การสร้างเอฟเฟกต์เสียง Foley ของรองเท้าส้นสูงเดินเหยียบเศษกระจก

เอฟเฟกต์เสียง Foley เป็นเสียงที่สร้างขึ้นมาเป็นพิเศษในขั้นตอนหลังการถ่ายทำ

ทุกๆ เสียงที่ดังขึ้นในภาพยนตร์ รายการทีวี และแม้แต่วิดีโอเกมบางเกม ตั้งแต่เสียงรูดซิปเสื้อแจ็กเกตไปจนถึงเสียงวางแก้วกาแฟ มักสร้างขึ้นมาสำหรับชั่วขณะนั้นๆ โดยเฉพาะในขั้นตอนหลังการถ่ายทำ เสียงที่สร้างขึ้นเป็นพิเศษนี้เรียกว่าเอฟเฟกต์เสียง Foley โดยตั้งชื่อตาม Jack Foley ผู้คิดค้นเสียงดังกล่าว และต่างจากเอฟเฟกต์เสียงปกติ (SFX) เนื่องจากทำผ่านบันทึกเสียงสดแทนการตัดต่อจากไลบรารีเอฟเฟกต์เสียง "Foley คือส่วนผสมแปลกๆ ระหว่างการแสดงสดกับการแก้ไขเสียงดิจิทัล" John Roesch นักสร้างเสียง Foley กล่าว

นักสร้างเสียง Foley ทำงานในสตูดิโอเพื่อสร้างเสียงฝีเท้า เสียงฟันดาบ และเสียงอื่นใดโดยใช้วัตถุจริง ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการออกแบบเสียงในภาพยนตร์ “งานที่สร้างขึ้นมาเป็นอย่างดีจะต้องมีการใช้เสียง Foley” Matt Coffey นักมิกซ์เสียงกล่าว แต่ผู้คนส่วนใหญ่กลับไม่รู้ว่ามีเสียงนี้อยู่ Gregg Barbanell นักสร้างเสียง Foley อธิบายว่า “เมื่อเราทำหน้าที่นักสร้างเสียง Foley เหมาะสมแล้ว ผู้ชมควรถึงขั้นที่ไม่รู้ว่ามีผลงานของเราอยู่”

ทำไมถึงต้องมีเสียง Foley

SFX ส่วนใหญ่ที่บันทึกได้ในระหว่างการถ่ายทำ (เรียกว่า “เอฟเฟกต์เสียงจากการถ่ายทำ” หรือ PFX) มีคุณภาพไม่เทียบเท่ากับเสียง Foley นอกจากนี้ เหตุผลง่ายๆ ข้อเดียวที่เราจำเป็นต้องสร้างเสียง Foley คือแทร็ก SFX พิเศษมีความสำคัญเมื่อมีการแปลภาพยนตร์เป็นภาษาอื่น เพราะนักตัดต่อเสียงจะสามารถวางแทร็ก SFX นี้ซ้อนเหนือบทสนทนาภาษาต่างประเทศได้ ซึ่งเป็นเหตุผลหลักที่นักสร้างเสียง Foley ต้องบันทึกเสียงแยกอีกชุดหนึ่งสำหรับภาพยนตร์ นอกเหนือจากเสียงที่ติดมากับแทร็กบทสนทนา

ทำไมจึงไม่ใช้เอฟเฟกต์เสียงที่บันทึกไว้ล่วงหน้า
“เพราะมันจะเหมือนกับเพลงอิเล็กทรอนิกส์ที่อาจฟังดูดี แต่ไม่มีจิตวิญญาณเลย” Roesch กล่าว เสียงบรรยากาศโดยรอบ เช่น เสียงพึมพำหรือเสียงผู้คนกำลังเดินขวักไขว่ สามารถตัดมาจากไลบรารีได้ แต่เสียงอื่นๆ จะได้รับการบันทึกขึ้นมาเป็นพิเศษ ไม่ใช่แค่เพื่อเลียนแบบการหยิบดินสอหรือการวางหนังสือทั่วไป แต่เพื่อเลียนแบบหนังสือเล่มนั้นหรือดินสอแท่งนั้นที่ตัวละครตัวนั้นกำลังถืออยู่ในเหตุการณ์นั้นโดยเฉพาะ “นักสร้างเสียง Foley ที่ยอดเยี่ยมจะสื่ออารมณ์ที่สมบูรณ์แบบได้ทุกคิว” Barbanell กล่าว “เสียง Foley ช่วยสร้างความสมจริง”

วิศวกรเสียงกำลังทำงานที่ Digital Audio Workstation

การออกแบบเสียงคือกีฬาที่เล่นเป็นทีม

นักสร้างเสียง Foley เป็นเพียงส่วนหนึ่งของทีมเสียงที่ทำงานประสานกันอย่างต่อเนื่อง

นักสร้างเสียง Foley
โดยปกติ ทีม Foley จะประกอบด้วยนักสร้างเสียงสองคนมาทำการกระทำที่ก่อให้เกิดเสียง โดยสร้างเสียงด้วยอุปกรณ์ต่างๆ ไปพร้อมกับภาพยนตร์ที่เล่นอยู่ นักสร้างเสียง Foley ที่ประสบความสำเร็จจะดูแลร่างกายของตนเอง เพราะอาชีพนี้ก็ไม่ต่างจากนักกีฬาที่ต้องเลียนแบบเกือบทุกย่างก้าวและการเคลื่อนไหวของทุกๆ ตัวละครในภาพยนตร์ อีกทั้งยังต้องมีความสามารถในการถ่ายทอดอารมณ์ผ่านเสียงด้วย “ผมคิดว่าบรรดาเซียนด้านเสียง Foley นั้นมีความเป็นนักแสดงอยู่ในตัวเล็กน้อย” Roesch กล่าว “เพราะเรากำลังเล่าเรื่องราวอยู่”

นักมิกซ์เสียง Foley
นักมิกซ์เสียง Foley บันทึกเสียงแต่ละเสียงในระหว่างที่นักสร้างเสียง Foley ทำเสียงนั้นขึ้นมา และให้ข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์กับนักสร้างเสียงขณะทำงาน Roesch บอกว่า “สิ่งที่ดีที่สุดที่ผมสามารถทำให้นักมิกซ์เสียงได้คือบอกให้เขารู้ว่าผมจะจับและขยับไมโครโฟนตอนไหน แล้วฟังความเห็นจากเขา” ทางด้าน Coffey อธิบายว่า “งานของนักมิกซ์เสียงคือการพยายามจับเสียงที่ฟังดูเป็นธรรมชาติเหมือนมาจากมุมเดียวกับกล้อง”

นักตัดต่อเสียงและนักออกแบบเสียง
นักออกแบบเสียงจะพิจารณาโปรเจกต์จากภาพรวมก่อนเริ่มการบันทึก และวางองค์ประกอบโดยรวมที่ควรมีอยู่ใน SFX ส่วนนักตัดต่อเสียงหรือนักมิกซ์เสียงจะคอยควบคุมให้แทร็กเสียง Foley กลมกลืนกับแทร็กเสียงจากการถ่ายทำ รวมถึงเข้ากับบทสนทนาและดนตรี

เสียง Foley แบ่งออกเป็นสามส่วน

นักสร้างและนักมิกซ์เสียง Foley แบ่งการทำงานออกเป็นสามหมวดหมู่ ได้แก่ การเดิน อุปกรณ์ประกอบฉาก และผ้า โดยจะบันทึกเสียงต่างๆ ในสามหมวดหมู่นี้ให้ครอบคลุมตัวละครหลักทุกตัว

การเดิน
เสียงฝีเท้าเป็นงานที่สำคัญสำหรับนักสร้างเสียง Foley ซึ่งเคยเรียกกันว่า “Stepper” หรือ "Foley Walker" “ทั้งหมดเป็นเรื่องเกี่ยวกับการใส่รายละเอียดปลีกย่อย คุณคงไม่อยากให้เสียงฝีเท้าฟังดูซ้ำซากหรอก” Barbanell กล่าว นอกเหนือจากการจับเสียงให้ตรงกับอารมณ์แล้ว นักสร้างเสียง Foley ยังต้องค้นหาพื้นผิวที่จะเดินและรองเท้าที่เหมาะกับตัวละครด้วย Barbanell เล่าว่า “ผมจะเดินไปทั่วร้านขายของมือสองทั้งที่ไม่ใส่รองเท้าข้างขวา แล้วลองรองเท้าเกือบทุกคู่ที่ทางร้านมี”

อุปกรณ์ประกอบฉาก
ระหว่างทำแทร็กอุปกรณ์ประกอบฉาก นักสร้างเสียง Foley จะเลียนแบบทุกๆ เสียงที่ตัวละครสร้างขึ้นขณะมีปฏิสัมพันธ์กับโลกภายในภาพยนตร์ ด้วยจำนวนของวัตถุที่ตัวละครมีปฏิสัมพันธ์ด้วย สตูดิโอเสียง Foley จึงอาจดูเหมือนตลาดนัดที่เต็มไปด้วยของกระจุกกระจิกแปลกๆ มากมาย นักสร้างเสียง Foley ต้องคอยมองหาวัตถุที่มีเสียงเป็นเอกลักษณ์อยู่เสมอ สุดยอดอุปกรณ์ประกอบฉากอาจเป็นบางอย่างที่มีอยู่แล้วในบ้าน เช่น เครื่องไม้เครื่องมือที่กระจัดกระจายอยู่ก้นลิ้นชักรกๆ ทุกอย่างต้องอาศัยการทดลอง

ผ้า
ระหว่างการบันทึกเสียงในส่วนของผ้า นักสร้างเสียง Foley จะบันทึกเสียงผ้าและสิ่งทอสะบัดและสีกันในขณะที่ตัวละครดำเนินชีวิตไป ซึ่งรวมถึงทุกอย่างตั้งแต่เสียงผ้าม่านพัดไปจนถึงชุดกระโปรงของหญิงสาวที่พลิ้วไหวบนพื้นห้องบอลรูม

ชั้นวางอุปกรณ์สำหรับสร้างเอฟเฟกต์เสียง Foley

“สิ่งหนึ่งๆ ไม่ได้มีเสียงเหมือนตัวมันเองเสมอไป”

คุณอาจคิดไม่ถึงว่าการขยำกระดาษแก้วจากซองบุหรี่จะฟังเหมือนเสียงบุหรี่เผาไหม้เมื่อมีคนดูดจริงๆ มากกว่าเสียอย่างนั้น แต่เสียงในภาพยนตร์แตกต่างจากเสียงในความเป็นจริง “สิ่งหนึ่งๆ ไม่ได้มีเสียงเหมือนตัวมันเองเสมอไป” Coffey กล่าว “ในภาพยนตร์จะมีเสียงเกิดขึ้นทุกครั้งที่ขยับปืน แต่ในความเป็นจริงไม่มีเสียงอย่างนั้นหรอก”

บ่อยครั้งที่คุณต้องสร้างเสียงสำหรับบางอย่างที่ไม่มีในชีวิตจริง “การหยิบและแกะถุงมันฝรั่งทอดอาจส่งเสียงเหมือนกับที่คุณคิด” Roesch อธิบาย “แต่แวมไพร์ที่โดนลิ่มปักหัวใจแล้วกลายเป็นเถ้าถ่านล่ะ จะมีเสียงเป็นอย่างไร”

“ผมได้เรียนรู้ในหลายปีที่ผ่านมาว่าเอฟเฟกต์เสียงที่ทำออกมาแล้วใช้ได้นั้นไม่ได้มีเพียงเวอร์ชันเดียว ดังนั้นจึงไม่เกี่ยวว่าอะไรถูกหรือผิด แต่เกี่ยวว่าอะไรที่ได้ผล” Barbanell กล่าว ลองดูกลวิธีสุดพิเศษในการสร้างเอฟเฟกต์เสียง Foley ที่มักใช้กันต่อไปนี้

ความรุนแรงและการบาดเจ็บ: ผักและเนื้อสัตว์ดิบเหมาะสำหรับใช้สร้างเสียงที่เกี่ยวข้องกับร่างกาย “เซเลอรีเป็นตัวเลือกที่ดีเมื่อมีฉากกระดูกหัก รวมถึงพาสต้าด้วย” Roesch กล่าว

ใบไม้และดิน: ห้องอัดเสียง Foley ที่ดีต้องมีทุกพื้นผิวการเดินที่คุณนึกออก พร้อมหลุมดินที่สามารถเติมน้ำเพื่อทำโคลนได้ สำหรับเสียงต้นหญ้าสั้นๆ หญ้าเทียมจะใช้ได้ผลดี ส่วนเสียงต้นหญ้าที่ยาวกว่าหรือใบไม้แห้ง เทปฟิล์มเก่าจะทำให้เกิดเสียงกรอบแกรบที่ฟังดูเหมือนเป๊ะ

น้ำแข็งและหิมะ: ปลอกหมอนที่เต็มไปด้วยข้าวสารหรือแป้งข้าวโพดจะช่วยได้ในฉากที่เต็มไปด้วยหิมะ โดยใช้แป้งข้าวโพดใช้สำหรับหิมะที่มีเสียงแหลมสูงและใช้ข้าวสารสำหรับหิมะที่มีเสียงหนักแน่นกว่า

น้ำเย็นและร้อน: การเทน้ำเย็นจะให้เสียงแตกต่างจากการเทน้ำร้อน เมื่อเลียนแบบเสียงของเหลว พยายามเลียนแบบให้แม่นยำมากที่สุดเท่าที่จะทำได้

แทร็กเสียงในซอฟต์แวร์การแก้ไขเสียงดิจิทัล

สร้างเอฟเฟกต์ Foley ใน Adobe Audition

เมื่อพร้อมที่จะเริ่มบันทึก Foley SFX แล้ว ให้นำเข้าวิดีโอของคุณไปที่ Adobe Audition เพื่อให้คุณสามารถอัดเสียงของคุณให้ตรงกับแทร็กภาพ คุณสามารถอัดเอฟเฟกต์เสียงลงใน Audition ได้โดยตรงบนแทร็กหลายแทร็กควบคู่ไปกับแทร็กวิดีโอเพื่อให้ได้จังหวะที่เหมาะสม Audition จะบันทึกแต่ละคลิปที่อัดไว้ลงในไฟล์ WAV โดยตรงและโดยอัตโนมัติใน Multitrack Editor

การผลิตเสียงที่ต่อเนื่องกัน
ฟังแทร็กเอฟเฟกต์เสียงจากการถ่ายทำ (PFX) ก่อนเริ่มบันทึกเสียง Foley PFX คือเสียงใดๆ ที่ติดมากับไมโครโฟนรับบทสนทนาระหว่างการถ่ายทำ ซึ่งอาจมีเสียงที่สำคัญ เช่น เสียงกุญแจของตัวละครกระทบกันในแทร็ก PFX คุณจะต้องจับคู่เสียงเหล่านี้ให้ถูกต้องแม่นยำมากที่สุดในแทร็กเสียง Foley

ไมโครโฟนและพื้นที่ทำงาน
ตั้งไมโครโฟนสองตัวให้ตัวคุณเอง ได้แก่ ไมค์ช็อตกันหรือไมค์บูมหนึ่งตัวชี้ตรงไปยังจุดที่ทำการสร้างเสียง Foley และไมค์คอนเดนเซอร์ไดอะแฟรมหนึ่งตัวชี้ออกจากจุดดังกล่าวเพื่อรับเสียงสะท้อน โดยปกติแล้ว บนไทม์ไลน์ของงาน Foley จะมีแทร็กเสียงฝีเท้าประมาณแปดแทร็ก แทร็กอุปกรณ์ประกอบฉากเจ็ดแทร็ก และแทร็กผ้าหนึ่งแทร็ก คุณควรตั้งชื่อแทร็กเสียง Foley เหล่านี้อย่างรอบคอบ เพื่อให้ทราบแน่ชัดว่ากำลังได้ยินอะไรระหว่างการเล่นและการแก้ไขเสียง

เจาะลึกวิธีสร้างเอฟเฟกต์เสียงและซิงค์เข้ากับฟุตเทจวิดีโอใน Audition ด้วยบทช่วยสอนนี้

เริ่มต้นจากการสร้างเสียง Foley แบบ DIY
“ในโลกนี้มีนักบินอวกาศมากกว่านักสร้างเสียง Foley ที่ยังคงทำงานอยู่” Roesch กล่าว “แต่ถ้าคุณเข้านอนในตอนกลางคืนแล้วฝันถึง และตื่นมาในตอนเช้าก็นึกถึงเรื่องนี้อีก คุณควรลองทำดูสักหน่อย” วิธีในการเรียนรู้ที่ดีวิธีหนึ่งคือปิดเสียงรายการโทรทัศน์แล้วลองทำเอฟเฟกต์เสียง Foley ประกอบ โดยเริ่มต้นจากเลือกตัวละครสักตัวมาเลียนแบบการเดิน จากนั้นย้อนกลับไปและเพิ่มเสียงอุปกรณ์ประกอบฉากและผ้า ดูว่าคุณสามารถถ่ายทอดอารมณ์ของตัวละครผ่านเสียงที่คุณสร้างขึ้นได้หรือไม่

เตรียมพร้อมลองสร้างเสียง Foley เป็นครั้งแรกโดยรวบรวมอุปกรณ์ทั้งหมดที่คุณคิดว่าจำเป็นและสวมเสื้อผ้าที่ “เงียบ” ไม่รบกวนไมโครโฟน เล่นเสียงที่บันทึกในคิวแรกเสมอเพื่อตรวจสอบว่าไม่มีเสียงอะไรเล็ดลอดเข้ามาในแทร็กก่อนที่คุณจะทำการบันทึกต่อไป และอย่ากลัวที่จะใช้ความคิดสร้างสรรค์เมื่อค้นหาวิธีสร้างเสียงใหม่ๆ