Omówienie rzeczywistości wirtualnej

Do niedawna rzeczywistość wirtualną znaliśmy głównie z filmów fantastycznonaukowych, takich jak „Matrix” czy „Ready Player One”. Obecnie znajduje ona coraz więcej zastosowań — od gier przez rozrywkę i medycynę po wojsko.

Chęć budowania i odkrywania rzeczywistości wirtualnej jest starsza niż filmy z Keanu Reevesem. Sam pomysł powstał prawdopodobnie razem z pierwszymi technikami fotografii, choć termin „rzeczywistość wirtualna” jest nowszy. Krótko po wynalezieniu aparatu fotograficznego opracowano stereoskopy, które pozwalają uzyskać iluzję głębi trójwymiarowej przy użyciu dwóch obrazów statycznych. Kolejnym kamieniem milowym w rozwoju rzeczywistości wirtualnej była maszyna Sensorama wynaleziona w 1962 r. przez Mortona Heiliga. Połączył on projekcję panoramiczną ze sztucznym wiatrem i uwalnianymi odpowiednio zapachami, aby oferować jeszcze bardziej autentyczne przeżycia. (Pierwsza prezentacja pozwalała „jechać rowerem” przez Brooklyn w Nowym Jorku).

Dzisiejsza rzeczywistość wirtualna jest coraz bardziej złożona. Inżynierowie i programiści budują realistyczne środowiska, które reagują na każdy ruch odbiorców, umożliwiając im podróżowanie po wyimaginowanych światach bez opuszczania własnego salonu. Rzeczywistość wirtualna to już nie nowinka techniczna, a nowatorskie narzędzie o szeregu profesjonalnych zastosowań.

Trzeba pamiętać, że rzeczywistość wirtualna nie jest tym samym co rzeczywistość rozszerzona. Pomimo zbliżonej nazwy rzeczywistość rozszerzona nie pozwala zagłębić się w cyfrowym świecie. Ta technika służy do nakładania warstw zawartości na świat rzeczywisty.

Aplikacje rzeczywistości rozszerzonej pozwalają skierować kamerę telefonu na otoczenie, aby uzupełnić ten obraz o dodatkowe elementy. Niektóre z nich udostępniają na przykład informacje o przedmiotach w pobliżu— takich jak rośliny czy produkty — po wskazaniu ich telefonem. Rzeczywistość rozszerzona pozwala też umieścić postać kreskówkową na scenie oglądanej na telefonie. W ten sposób działa na przykład popularna gra Pokémon GO.

Najważniejszy do korzystania z rzeczywistości wirtualnej jest zestaw VR. Są to duże gogle zakładane ściśle na głowę, które dostarczają obrazy i dźwięki sztucznego świata otaczającego użytkownika.

Jednym z popularnych zestawów VR jest Facebook Oculus Quest 2. To przystępne cenowo urządzenie często wybierają gracze. Na rynku są też dostępne inne zestawy, takie jak HP Reverb G2, HTC VIVE Cosmos, Sony Playstation VR czy Valve Index.

Rozrywka

Jednym z oczywistych zastosowań rzeczywistości wirtualnej są gry, szczególnie te na konsolę Sony PlayStation lub opracowane dla zestawu Oculus. Istnieje mnóstwo gier VR — od inspirowanych kinowymi hitami przez historyczne (na przykład osadzone w średniowiecznej Europie albo Chicago z czasów prohibicji) po zręcznościowe.

Rzeczywistość wirtualna staje się też medium kinowym. W związku z pandemią COVID-19 reżyserowie próbowali używać rzeczywistości wirtualnej do produkcji filmów, aby umożliwić rozrywkę nawet przy zamkniętych kinach. Otworzyło to również dostęp do specyficznego sposobu odbioru, w którym widzowie stają się postaciami historii, a nawet samodzielnie wybierają jedno z zakończeń.

Sztuka i grafika

W 2020 r. bank Deutsche Kreditbank wspólnie z organizacją Contemporary Arts Alliance Berlin rozpisał konkurs związany z rzeczywistością wirtualną. Artyści tacy jak Marina Abramović, Laurie Anderson i Anish Kapoor już wcześniej używali rzeczywistości wirtualnej jako nowego, ekscytującego medium kontaktu z odbiorcami. Denise Markonish, kuratorka Massachusetts Museum of Contemporary Art, uważa techniki VR za nowy, interesujący kierunek rozwoju sztuki. Nie są już tylko narzędziami do szkolenia czy realizowania prezentacji w muzeach. „Traktujemy to medium jako nowy sposób tworzenia oryginalnych, często surrealistycznych przestrzeni pochodzących z wyobraźni artystów” — stwierdziła Markonish na łamach Robb Report.

Rzeczywistość wirtualna ma też zastosowanie w obiegach pracy grafików, gdyż ułatwia opracowywanie cyfrowej zawartości w przestrzeni 3D. Oprogramowanie do rzeźbienia w rzeczywistości wirtualnej pozwala budować zasoby 3D ruchami dłoni. Żaden ze starszych programów nie oferuje tak naturalnego sposobu pracy w trzech wymiarach. Przykładem aplikacji do modelowania VR jest moduł Adobe Substance 3D Modeler. Umożliwia on również artystom pracę na komputerze.

Architektura

Rzeczywistość wirtualna zapewnia możliwość wejścia do budynku i obejrzenia jego wnętrza przed rozpoczęciem budowy, co oznacza pewien przełom w architekturze. Dawniej architekci prezentowali projekty budynków, używając rzutów, miniatur i obrazów renderowanych. Dzisiaj mogą udostępnić klientom wirtualny spacer po opracowanych przestrzeniach. W rzeczywistości wirtualnej można nie tylko wejść do budynku, ale nawet przestawiać meble i przełączać światła. Dawniej klienci musieli wybrać się do biura projektowego, gdyż tylko tam był dostępny model 3D. Obecnie wystarczy mieć zestaw VR i „klucze” do budynku wirtualnego (dostęp do aplikacji i projektu), aby odwiedzić miejsce budowy.

Medycyna

Jedną z ekscytujących dziedzin rozwoju rzeczywistości wirtualnej jest medycyna. Dzięki tej technice możemy w wyjątkowy sposób poznawać anatomię ciała ludzkiego lub szkolić ratowników w symulowanych sytuacjach kryzysowych. Wiele zdarzeń jest trudnych i drogich do przygotowania pod kątem ćwiczeń, ale ich przedstawienie w rzeczywistości wirtualnej wymaga stosunkowo niewielkich środków. Programy wirtualne umożliwiają też lekarzom ćwiczenie empatii, na przykład przez bezpośrednie przeżywanie trudności, z jakimi borykają się starsi lub niepełnosprawni pacjenci. Aby uspokoić pacjenta przed operacją, można go wysłać na wirtualną plażę tropikalną.

Lotnictwo

Podobnie jak operacje wirtualne pozwalają przygotować lekarzy do pracy, symulatory lotu dzięki rzeczywistości wirtualnej umożliwiają pilotom ćwiczenie umiejętności, zanim usiądą za sterami odrzutowca. Symulatory lotu należą do popularnych gier VR, a bardziej zaawansowane programy tego typu są ważnymi narzędziami do nauki. Wiele badań wskazuje, że zapamiętanie całej procedury startu i przelotu jest o wiele łatwiejsze, gdy pilot może faktycznie wykonać poszczególne czynności, a nie tylko o nich czyta.

Wojsko

Manewry prawdopodobnie nadal będą ważnym elementem szkolenia jednostek wojskowych, ale przydzielanie niektórym jednostkom roli przeciwnika i budowanie makiet do ćwiczeń jest czasochłonne oraz drogie. Dzięki rzeczywistości wirtualnej żołnierze mogą odwiedzać nowe miejsca, walczyć z wieloma zagrożeniami i ćwiczyć reagowanie w zetknięciu zarówno z cywilami, jak i potencjalnymi przeciwnikami.