Podstawy scenariuszy wideo.

Co to jest scenariusz wideo?

Dobre wideo zaczynają się od planu, pomysłu i struktury. To oznacza, że biorą początek w scenariuszu. Scenariusz wideo, niezależnie od tego, czy chodzi o hollywoodzki film, czy krótkie reklamowe wideo, jest przewodnikiem po wszystkim, co składa się na produkt końcowy. „Scenariusz to ubrany w słowa plan” — mówi scenarzystka Meg Swertlow. Chociaż największą część scenariusza zwykle stanowią dialogi, jest to również przewodnik po lokalizacjach, czasie i akcji w całym wideo.

Skrypt zawiera wytyczne dla niemal wszystkich osób zaangażowanych w projekt, od prac wstępnych po postprodukcję. Dobry scenarzysta pamięta o każdym kroku produkcji przez cały proces, od pierwszego szkicu po scenopis.

Podstawowe pytania dotyczące każdego scenariusza wideo

Siadając do pisania scenariusza, myśl o założonych celach. Zidentyfikuj docelową widownię i zastanów się, co chcesz, aby zrobiła lub co myślała podczas oglądania Twojego dzieła. Projekty wideo powinny w jakiś sposób służyć informacji i rozrywce.

Jeśli piszesz scenariusz marketingowego wideo, z pewnością chcesz, aby widownia zareagowała na wezwanie do działania. W przypadku wideo z objaśnieniami będziesz chcieć, aby dobrze zrozumiała kilka najważniejszych punktów i kwestii do zapamiętania z omawianego tematu. Jeśli masz bloga wideo, chcesz, aby widownia kontaktowała się z Tobą osobiście. W przypadku filmu chcesz wzbudzać emocje i aby widownia coś poczuła. Poszczególne rodzaje wideo mają cele, które scenarzysta musi znać.

Jeśli tworzysz zawartość wideo do Internetu, na przykład wideo do serwisu YouTube, zechcesz również wziąć pod uwagę optymalizację pod kątem wyszukiwarek (SEO). Określ odpowiednie słowa kluczowe, które mają być docelowymi, i spróbuj umieścić je w swoich dialogach, tekście lektora, tytule i tagach w tak naturalny sposób, jak to możliwe. Twój scenariusz musi autentycznie informować i bawić widownię. Jeśli zbyt agresywnie będziesz stosować słowa kluczowe, całość będzie brzmieć jak coś przygotowanego przez marketingowców. Nawet jeśli jesteś marketingowcem z dobrym wyczuciem SEO, używaj naturalnego języka. Postaraj się napisać dobry scenariusz, który będzie atrakcyjny zarówno dla ludzi, jak i wyszukiwarek. Widzowie potrafią rozpoznać, czy twórcy są sobą, czy nie.

Struktura scenariusza

Scenariusze wideo zazwyczaj są formatowane w bardzo konkretny sposób. Uczestnik projektu (np. producent, reżyser, technik albo aktor) powinien móc błyskawicznie znaleźć w scenariuszu, czego potrzebuje. „Formatowanie jest niezwykle ważne” — mówi Swertlow. „Tym, co przede wszystkim odróżnia nowicjusza od zawodowca, jest właśnie ono.”

Wiersze wprowadzające

Wiersze wprowadzające to krótkie opisy miejsca i czasu sceny. Znajdują się na początku sceny i mówią czytelnikowi, czy akcja dzieje się wewnątrz, czy na zewnątrz, gdzie konkretnie ma miejsce scena (np. na ulicy, w restauracji, w studiu itp.) i czy jest wtedy dzień, czy noc. Wiersz wprowadzający dla ujęcia do marketingowego wideo może brzmieć po prostu tak:

WNĘTRZE STUDIO DZIEŃ

Podobnie wiersz wprowadzający dla fragmentu wideo z prowadzącym zbierającym przed kamerą opinie ludzi na ulicy może wyglądać tak:

PLENER ULICA DZIEŃ

I tak dalej.

Wiersze akcji

Wiersze akcji pokazują, co się dzieje w scenie i co postacie robią na jej początku, a także informują reżysera i innych, jak powinno wyglądać wstępne ujęcie. Na przykład jeśli marketingowe wideo zaczyna się od gospodarza w studiu, akcja może być taka:

Widok studia z prowadzącym już siedzącym przy biurku. Materiały do demonstracji produktu są widoczne z boku ekranu na osobnym stole.

Dialogi

Dialogi zwykle stanowią większość skryptu. Obejmują nie tylko słowa wypowiadane przez ludzi przed kamerą, ale także przez lektora, oraz teksty wyświetlane na ekranie, takie jak listy punktowane czy paski informacyjne, tj. napisy u dołu ekranu. Imiona osób mówiących są zwykle wyśrodkowane w scenariuszu, aby reżyser i inni uczestnicy projektu mogli błyskawicznie sprawdzać, kto mówi daną kwestię.

Pisząc scenariusz, musisz wiedzieć, czego w nim nie umieszczać. „Jak najbardziej da się przesadzić z zawartością scenariusza” — mówi Swertlow. „Kiedyś usłyszałam od producenta: Twoje wiersze akcji są zbyt obszerne. To już reżyserowanie”. Pamiętaj, aby pisać tylko wiersze akcji i wskazówki, które są niezbędne. Nie musisz zapisywać każdego gestu, ruchu lub pauzy robionej przez postać. 

Skrypt to zaledwie zarys dla pracowników kreatywnych, a każdy członek zespołu produkcyjnego ma wiele do włożenia w wideo. Aktorzy mogą wnieść swoją charyzmę. Projektant planu nastrój i klimat. Montażysta tempo i wyczucie czasu. Zostaw miejsce do wykazania się innym twórcom zaangażowanym w produkcję wideo.

Doprecyzowywanie wizji w procesie pisania scenariusza

Tworzenie scenariusza to zazwyczaj proces wymagający współpracy. „Uzyskiwanie uwag od innych jest nieodzowne” — mówi Swertlow. „Nie pracuję sama. Uzyskuj opinie innych na temat swojej pracy”. Spodziewaj się co najmniej kilku wersji roboczych scenariusza. Reżyser nigdy nie każe ustawiać kamer, gdy tylko zobaczy jego pierwszą wersję. W miarę pracy będziesz uściślać przekaz i doprecyzowywać, co masz do powiedzenia.

Nie istnieje żadne specjalne oprogramowanie niezbędne do pisania scenariuszy, ale specjalistyczne programy, na przykład Final Draft, mogą pomóc przy ich formatowaniu i porządkowaniu. Można napisać świetny scenariusz w Dokumentach Google, ale nie będzie to nawet w przybliżeniu tak łatwe, jak za pomocą właściwych narzędzi.

Ostatecznie scenariusz stanie się wersją finalną, ale to nie będzie koniec. Po napisaniu scenariusza przekazujesz projekt całemu zespołowi profesjonalnych twórców, z których każdy studiuje nakreślone przez Ciebie plany i buduje coś niezwykłego. Dopracowując swój scenariusz, kładziesz solidne fundamenty pod cały projekt.