Fotografia
Fotoreportaż — wskazówki dla początkujących
Dowiedz się, w jaki sposób możesz działać z powodzeniem jako fotoreporter. Poznaj wskazówki doświadczonych fotoreporterów na temat tego, jak robić przyciągające uwagę zdjęcia, uzyskując ujęcia nadające się na pierwsze strony gazet.

PRZEJDŹ DO SEKCJI
Dlaczego fotoreportaż jest ważny
Myślenie i działanie jak fotoreporter
Najlepsze wskazówki dotyczące fotoreportażu
Istota dziennikarstwa i fotografii oraz ich połączenie
W dziennikarstwie fotografia może mieć niesamowite znaczenie. Fotoreporterzy wielokrotnie wpływali na sposób rozumienia ważnych wydarzeń — jednak potrafią też uchwycić szczegóły życia codziennego i problemy lokalnych mieszkańców.
Co to jest fotoreportaż?
Fotoreportaż jest to metoda przekazywania wiadomości za pomocą fotografii. Zdjęcia tego typu znajdujemy najczęściej w tradycyjnych gazetach i czasopismach, a także w medialnych witrynach internetowych i na platformach mikroblogów. Obraz jest wart tysiąca słów i może błyskawicznie wzbogacić opowieść przekazywaną czytelnikom w artykule informacyjnym.
Dlaczego fotoreportaż jest tak ważnym elementem mediów?
Bez względu na to, czy znasz to nazwisko, gdy myślisz o amerykańskiej Wojnie secesyjnej, wiąże się to ze zdjęciami pól walki Matthew Brady'ego. Dorothea Lange uwieczniła natomiast ikoniczny obraz Wielkiego Kryzysu w pracy Migrant Mother. Fotografowie wojenni, na przykład Robert Capa, byli świadkami jednych z najgorszych konfliktów XX wieku. Pierwszy obraz, który przychodzi komuś na myśl, gdy myśli o zakończeniu II wojny światowej, to często zdjęcie V-J Day in Times Square autorstwa Alfred Eisenstaedta.
Fotoreportaż jest jednak bardzo różnorodny. Czasami oznacza cotygodniowe uczestnictwo w spotkaniach rady miejskiej, robienie zdjęć nowego projektu budowlanego w społeczności albo fotografowanie protestów ulicznych lub rynków rolników. To dająca satysfakcję i wymagająca dziedzina sztuki. Zapoznaj się z poniższymi wskazówkami, by przetrwać i działać z powodzeniem, robiąc fotoreportaże — bez względu na to, czy współpracujesz z agencją Reuters jako wolny strzelec czy masz etat w gazecie Washington Post.
Jak myśleć i działać jak fotoreporter
Zawodowi fotoreporterzy zachowują się inaczej niż zwykli ludzie. W sytuacjach kryzysowych i niebezpieczeństwa biegną w ich stronę z aparatem w ręku. Gdy wszyscy rozmawiają podczas publicznego spotkania, oni nie odzywają się i zachowują się jak fotografowie dzikiej przyrody. Podczas konfliktu trzymają się z boku, dokumentując go. „Dobrze być miłą osobą, która nie potrzebuje dużo przestrzeni dla siebie” — mówi fotoreporter Beth Nakamura. „Lubię obserwować i nie robić zamieszania w pobliżu”.
Zdjęcie autorstwa: Beth Nakamura

Wtapianie się w tło
„Reporterzy powinni wszystkich poinformować o swojej obecności w pomieszczeniu, dać się usłyszeć i rozmawiać z ludźmi” — mówi Kathleen Marie, która pracowała jako fotoreporter i dyrektor ds. sztuki dla Willamette Week i Portland Mercury. „Fotoreporter porusza się w tle. Nie chce, by ludzie wiedzieli, że jest w pomieszczeniu”.
Cicha obserwacja
Usunięcie się w cień i stanie się najcichszym głosem w pomieszczeniu to klucz do wykonywania dobrej pracy. „Historie dotyczą innych osób i pozwalają, by ich głosy były słyszane” — mówi Nakamura. „To daje satysfakcję. Oraz motywację. Usiądź z tyłu — odsuń się od centrum wydarzeń”.
Cicha obserwacja i pozwolenie na działanie innym osobom to źródło sukcesu fotoreporterów. „Kluczowe są introwersja, gotowość do słuchania oraz instynktowna umiejętność robienia miejsca osobom, którym robisz zdjęcia” — mówi Nakamura. „Bardzo dużo z tego, co robię, polega na słuchaniu. Bycie świadkiem to forma słuchania. Uwielbiamy obserwować. Użyj tych cech charakteru na swoją korzyść”.
Zdjęcie autorstwa: Beth Nakamura

Jak zostać fotoreporterem
Fotoreportaż oraz fotografia dokumentalna to sposoby na karierę opartą na obserwowaniu. Aspirujący fotoreporterzy muszą wiedzieć, co ich motywuje. „Przede wszystkim podczas pracy bądź sobą” — mówi Nakamura. „Poznaj siebie i swoje wartości — na czym Ci zależy na świecie — możesz podążać za tym impulsem”. Bądź sobą i nie zmieniaj tego”.
1. Zapoznaj się z branżą dziennikarską.
Dziennikarstwo to bardzo dynamiczna dziedzina. Modele wydawnicze i strumienie przychodu różnej wielkości firm z branży wiadomości stale się zmieniają. Ma to wpływ na wszystkich — od gazety New York Times po lokalne wydawnictwa. „Obecnie wszystko zmienia się z ogromną szybkością” — mówi Nakamura. „Dlatego zawsze należy być otwartym na zmiany”.
Nowi fotoreporterzy muszą wiedzieć o powstających pomysłach, modelach biznesowych i technologiach. Tradycyjne publikacje, takie jak Harper’s Weekly, przeniosły się do Internetu i muszą brać pod uwagę odbiór ich zawartości w mediach społecznościowych każdego dnia, a nawet co godzinę. Zmienia się sposób, w jaki publikacje płacą pracownikom i zatrudniają ich. Redaktorzy i wydawcy zawsze starają się utrzymać przewagę nad konkurencją. My, fotoreporterzy także musimy to robić. „Zapoznaj się z każdym nowym pomysłem lub każdą nową aplikacją” — mówi Nakamura.
2. Zdobądź specjalistyczną wiedzę w dziedzinie fotografii i edycji zdjęć.
Technologia aparatów i zdjęć cyfrowych zmienia się cały czas. Nie musisz kupować każdego nowego gadżetu, ale koniecznie naucz się używać aparatu, aby móc robić doskonałe zdjęcia w ekstremalnych warunkach. Zapoznaj się z oprogramowaniem do edycji zdjęć, aby wprowadzać subtelne modyfikacje w celu nadawania zdjęciom wyglądu bliższego obserwowanej rzeczywistości.
3. Zbuduj portfolio.
Następny krok to po prostu rozpoczęcie fotografowania i budowanie portfolio zdjęć. Fantastycznym sposobem na reklamowanie umiejętności fotograficznych wśród potencjalnych pracodawców i publikacji jest witryna z portfolio. Niektórzy fotoreporterzy są zatrudnieni przez publikacje w pełnym wymiarze godzin, a wielu innych prowadzi samodzielną działalność i sprzedaje swoje prace wielu mediom. Witryna z portfolio może pomóc Ci w zdobyciu zatrudnienia w obu formach.
4. Nawiąż kontakt z innymi osobami w branży dziennikarskiej.
Rozejrzyj się za wydarzeniami, w których możesz wziąć udział, i grupami w branży dziennikarskiej, do których możesz dołączyć, takimi jak National Press Photographers Association. Korzystaj z mediów społecznościowych, aby komunikować się z innymi osobami aktywnymi w Twojej branży i udostępniać zdjęcia z portfolio. Możesz także bezpłatnie opublikować niektóre swoje zdjęcia w mediach niedochodowych, które chcesz wesprzeć. Pomaga to w zbudowaniu CV i poszerzeniu doświadczenia.
Najlepsze wskazówki dotyczące fotoreportażu
1. Bez względu na to, czy jesteś wolnym strzelcem, czy pracujesz na etat, zawsze miej przy sobie aparat.
Nigdy nie wiadomo, kiedy wydarzą się wiadomości, redaktor wyśle Cię w teren lub będzie trzeba zacząć robić zdjęcia. Przygotuj się na robienie zdjęć wydarzeniom również wtedy, gdy są one nieprzyjemne. Nawet jeśli zwykle zajmujesz się wydarzeniami w społeczności, nie pozwól, by to Cię powstrzymało przed zajęciem się polityką.
Ludzie decydujący o doborze zdjęć kupią każde, jeśli nie mają innego wyboru. Najlepsze są zdjęcia w wysokiej rozdzielczości z lustrzanki cyfrowej lub aparatu bezlusterkowego. Wydawnictwa jednak nigdy nie wiedzą z góry, co zainteresuje odbiorców. „Dokumentuj wydarzenia, aby pokazać mi, co się wydarzyło” — mówi Marie. „Zacznij robić zdjęcia niezależnie od posiadanego sprzętu. Staraj się fotografować. Nie martwi mnie, że używam zrzutu ekranu z transmisji na żywo — potrzebuję materiałów”.
W terenie zawsze miej przy sobie aparat, aby móc zrobić najlepsze zdjęcia każdej sceny. Jeśli natkniesz się na coś, co jest warte udokumentowania, możesz szybko dostosować ustawienia aparatu.
2. Zapoznaj się z obiektywami swojego aparatu.
Niezależnie od tego, czy używasz obiektywu stałoogniskowego czy teleobiektywu, im lepiej znasz obiektywy swojego aparatu, tym szybciej zorientujesz się, jak zrobić najlepsze zdjęcia w każdej sytuacji. Obiektyw stałoogniskowy zapewnia większą szybkość przysłony, więc możesz uchwycić akcję nawet przy słabym oświetleniu, ale aby zmienić kadrowanie, musisz zbliżyć się do fotografowanego obiektu lub się od niego oddalić. Obiektyw 50 mm to świetny wybór, który pozwala zarówno na robienie szerszych ujęć, jak i portretów. Obiektyw zmiennoogniskowy zapewnia elastyczność, ale bywa większy i cięższy niż obiektyw stałoogniskowy.
Jeśli używasz lustrzanki cyfrowej, dbaj o ostrość autofokusu, dostosowując punkt ostrości przez kalibrację obiektywu. Nowy aparat zwykle ma doskonale działający obiektyw, jednak z czasem robione zdjęcia mogą stać się nieco niewyraźne. Nie ma nic bardziej rozczarowującego niż przekonanie, że zrobiło się idealne zdjęcie, zrujnowane później przez odkrycie, że źle ustawiło się ostrość.
3. Przykładaj uwagę do ustawień aparatu.
Najlepsze ustawienie zależy od sytuacji. Jeśli fotografujesz w plenerze i musisz radzić sobie z dużą ilością ruchu, używaj krótkiego czasu otwarcia migawki. Możesz zacząć od wartości 1/125 lub 1/200 i oceniać efekty. Jeśli chodzi o przysłonę, w dobrym świetle wartość od 5 do 8 zwykle zapewnia wystarczającą ostrość tła, aby umożliwić zaprezentowanie obiektu w kontekście. Przy słabym oświetleniu konieczne może być otwarcie przysłony do poziomu f/2,8.
- Jeśli nie możesz wystarczająco skrócić czasu otwarcia migawki, spróbuj zwiększyć czułość czujnika aparatu.
W przypadku nowszego aparatu spróbuj zwiększyć czułość ISO do wartości 400 w słoneczny dzień lub do wartości 800, a nawet 1600, jeśli nie ma słońca lub jest ciemno. Pamiętaj, aby zrobić kilka zdjęć, a następnie przyjrzeć się im i w razie potrzeby wprowadzić poprawki.
- Jeśli masz wątpliwości, pozwól aparatowi na automatyczne wybranie ustawień.
Inną opcją jest rozpoczęcie pracy z aparatem w trybie programu i pozwolenie na automatyczne wybieranie najlepszej kombinacji czasu otwarcia migawki i przysłony. Jeśli to się nie sprawdzi, możesz samodzielnie wybrać ustawienia i wprowadzić poprawki. Używaj funkcji Program Shift, aby subtelnie modyfikować ustawienie.
- W niezwykle dynamicznych warunkach ustaw autofokus ciągły (C-AF).
Pozwala to utrzymać ostrość dla poruszających się obiektów. Inną opcją jest używanie trybu priorytetu przysłony, w którym użytkownik wybiera przysłonę, a aparat odpowiednio dostosowuje czas otwarcia migawki.

4. Dbaj o porządek.
Pamiętaj o tym, kiedy powstały zdjęcia, i nadawaj im odpowiednie etykiety. „Segreguj wszystko według daty” — mówi Marie. „Segreguj na podstawie roku, miesiąca i dnia. Metadane są także bardzo ważne. Upewnij się, że zdjęcia mają nazwę inną niż Zrzut ekranu”.
Oprogramowanie do zarządzania zdjęciami ułatwia przechowywanie zdjęć i zarządzanie nimi. Program Adobe Photoshop Lightroom pozwala na zapisywanie zdjęć w albumach i folderach. Umożliwia też inteligentne wyszukiwanie obrazów z użyciem uczenia maszynowego ułatwiającego zawężenie zakresu wyboru.
Podobnie jak inni redaktorzy i dyrektorzy pracujący z obrazami, Marie stosuje określone zasady formatowania i nazywania przesyłanych plików. Dobrzy fotoreporterzy znają konwencje stosowane przez ich wydawców i redaktorów — i trzymają się ich.
5. Przygotuj się na zobaczenie swoich zdjęć w zupełnie nowym kontekście.
Twoja praca pojawi się obok wiadomości i innych treści. „Gdy fotograf wybiera zdjęcia, które chce udostępnić, daje innej osobie pozwolenie na ich użycie podczas redagowania” — mówi Marie. Obejmuje to publikowanie obrazów wraz z tekstem innej osoby.
Prawdziwy wpływ fotografii, nawet najbardziej niesamowitej, nie będzie znany do chwili jej umieszczenia w artykule lub eseju ze zdjęciami. Marie tłumaczy: „Bycie fotoreporterem nie polega na robieniu wszystkich najlepszych zdjęć, ale na znajdowaniu i wybieraniu zdjęć budujących opowieść”.
6. Poznaj swoje ograniczenia i prawa.
Fotoreporterzy nie są szpiegami. Zachowaj ostrożność. „Zawsze pytaj o pozwolenie, a nie proś o przebaczenie. Zgoda jest ważna dla fotoreporterów” — mówi Marie. Miała do czynienia z fotografami, którzy zostali wyrzuceni z obiektów lub wydarzeń, ponieważ nie uzyskali wcześniej pozwolenia. Mówi: „Sądzę, że nie jest to korzystne dla fotoreportażu. Jeśli nie masz pozwolenia, zachowaj bezpieczną odległość i znaj swoje prawa”.
W dziennikarstwie fotografowanie to dokumentowanie. Jest to praca, którą możesz wykonać zawsze, nawet za pierwszym razem. Świat możesz obserwować niezależnie od swojego pochodzenia i używanego sprzętu — bez względu na to, czy robisz to w małym miasteczku na prowincji czy na tętniących życiem ulicach metropolii.
Współautorzy