Fotografia czarno-biała — wskazówki dla początkujących

Znajomość tajników aparatu

„Dobrym punktem wyjścia jest zrozumienie elementów technicznych używanych narzędzi” — wyjaśnia fotograf i profesor Adam Long. Gdy znamy możliwości i funkcje używanego aparatu oraz narzędzi do edycji, łatwiej jest nam tworzyć dokładnie takie zdjęcia, jakie chcemy.

Zrozumienie relacji między przysłoną, czasem otwarcia migawki i głębią ostrości ułatwi początkującym robienie lepszych zdjęć. Skupienie się na świetle, zakresie dynamiki i kompozycji może pomóc w rozpoczęciu przygody z fotografią i doskonaleniu umiejętności. W przypadku używania aparatu cyfrowego warto poszukać ustawień pozwalających oglądać obraz monochromatyczny na ekranie aparatu. Obrazy w czerni i bieli wyglądają inaczej. Fotografowanie w ten sposób może pomóc w tworzeniu lepszych kompozycji obrazu, gdyż kolory nas przy tym nie rozpraszają.

Trenowanie oka

Jesteśmy przyzwyczajeni do oglądania świata w pełnym kolorze i zrozumienie, jak te kolory przekładają się na odcienie szarości, może być wyzwaniem. Long wyjaśnia: „Trudno jest przekonać nasz mózg, że intensywnie jasna czerwień wyjdzie na ostatecznym zdjęciu prawie tak samo jak ten głęboki błękit”. Tworząc wiele zdjęć pozbawionych kolorów, możesz wytrenować oko w komponowaniu fotografii czarno-białych. Warto eksperymentować, robiąc zdjęcia jasnych kolorów w czerni i bieli, aby obserwować, jak zmienia się wygląd przedmiotów sfotografowanych w monochromii.

Różne tematy trenują różne aspekty postrzegania. Portretowa fotografia czarno-biała to kolejny świetny sposób na wyrabianie i rozwijanie umiejętności. „Gorąco zachęcam początkujących do fotografowania obcych lub osób, których nie znają” — wyjaśnia Long. Fotografując nieznaną osobę, nie mamy żadnych wyrobionych poglądów na jej temat ani na temat tego, jak powinno wyglądać takie zdjęcie. Warto spróbować robić czarno-białe fotografie na ulicach miasta. Może się okazać, że obiektyw uchwycił coś nieoczekiwanego.

Zapoznanie ze sztuką edycji

Tworząc zdjęcia cyfrowe, warto używać lustrzanki cyfrowej lub aparatu cyfrowego zapisującego osobne pliki Raw (nieprzetworzone). Nawet jeśli używasz ustawienia monochromatycznego do przeglądania obrazów w czerni i bieli na ekranie aparatu, ważne jest, aby zapisywać pliki Raw w kolorze, a nie tylko czarno-białe pliki JPEG. Daje to więcej możliwości edytowania (postprodukcji) i manipulowania fotografiami.

Oszałamiające zdjęcia czarno-białe i imponujące fotografie kolorowe mają wiele wspólnych cech. Wszystko sprowadza się do kompozycji, kontrastu, odcienia i oświetlenia. Jeśli robisz zdjęcia kolorowe, a następnie edytujesz je w czerni i bieli, możesz skorzystać z samouczków dotyczących przetwarzania końcowego. W programie Adobe Photoshop lub Lightroom łatwo jest przekształcić dowolny obraz w czarno-biały za pomocą ustawień predefiniowanych. Uzyskanymi w ten sposób odcieniami szarości możesz manipulować niemal bez ograniczeń.

Modyfikowanie fotografii czarno-białych

Eksperymentuj z nastrojem i emocjami na zdjęciach czarno-białych, zmieniając poziomy ekspozycji oraz kontrastu. Dostosowywanie tych ustawień pomaga zrozumieć, jak odcień wpływa na zdjęcie i jego przesłanie. Wyróżniając półcienie, możesz nadać zdjęciu spokojniejszy, bardziej zrelaksowany charakter. Tworząc wysoki kontrast i eliminując półcienie, natychmiast czynimy je bardziej dramatycznym. W zależności od zamierzeń artystycznych każda z tych strategii może być skuteczna.

Uwaga na stereotypy

„Często widzę początkujących powielających zdjęcia, które gdzieś widzieli, aby po prostu sprawdzić, czy potrafią to zrobić. Oczywiście, że potrafią!” — mówi Wilson. Chcąc robić naprawdę oszałamiające zdjęcia w skali szarości, trzeba skupić się na własnej wizji. Zamiast po prostu powielać obrazy, „wolałbym, aby ludzie wychodzili z domu i fotografowali bezpośrednią okolicę, w której mieszkają” — mówi Long. Najlepiej jest unikać klisz, fotografując rzeczy wyjątkowe lub takie, które nas naprawdę interesują.

Drukowanie zdjęć czarno-białych

Niezależnie od tego, czy korzystamy z fotografii tradycyjnej i drukujemy odbitki w ciemni, czy robimy zdjęcia cyfrowe i ulepszamy obrazy w programie Photoshop, konieczne jest oglądanie analogowej wersji zrobionych zdjęć czarno-białych. Przeglądanie zdjęć monochromatycznych na papierze jest doświadczeniem całkowicie odmiennym od wyświetlania ich na ekranie cyfrowym. Drukowanie fotografii może też pomagać w analizowaniu zakresu dynamiki i kompozycji. Choć ta wskazówka dotyczy fotografii czarno-białej, ma także szerszy zasięg. Odbitki umożliwiają odbieranie zdjęć jako dzieł sztuki, a nie tylko zwykłych fotek.