Opnamescripts: plan je filmproductie.

Het doel van een opnamescript.

Een opnamescript is een belangrijk element in de productie van een film. Het is een versie van het scenario met gedetailleerde filminstructies in de gewenste volgorde, zoals camerashots, rekwisieten en locaties. Een opnamescript is een combinatie van een scenario en een shotlist.

Met een fantastisch verhaal voor je film ben je er nog niet. Het productieteam heeft hele andere informatie nodig om samen jouw visie te realiseren. "Teams moeten worden gecoördineerd", zegt schrijver en director Sam Roden. "Volgens mij is dat de belangrijkste reden voor een opnamescript."

"Het zet in een plan uiteen hoe je daadwerkelijk alle elementen verzamelt die je nodig hebt om het verhaal te vertellen", aldus videograaf David Albright. "Je zoekt specifieke soorten shots voor de perspectieven die je wilt hebben."

De reis van de filmmaker, van spec script tot scenario.

Om de mogelijkheden van een nieuw verhaal te verkennen, of het nu voor een bestaand programma of voor een nieuwe film is, kan een scriptschrijver onbetaald een zogenaamd 'spec script' schrijven. Als het project wordt goedgekeurd of gekocht, gaat het spec script naar de volgende fase, waarin het verhaal wordt bewerkt tot het uiteindelijke scenario.

Van scenario naar opnamescript.

Een normaal script of scenario volgt het verhaal van de film. Een opnamescript daarentegen is een geheel nieuw document dat is afgestemd op de behoeften van het productieteam gedurende de draaiperiode. Het volgt het draaischema en niet het chronologische verhaal. Om logistieke en budgettaire redenen wil je bepaalde scènes achter elkaar filmen, ook als ze de volgorde van het verhaal niet volgen. En in een opnamescript is vastgelegd wat er wanneer wordt gefilmd.

Als een verhaal zich achtereenvolgens in een huis, een park, een school, weer in het park en tot slot weer in het huis afspeelt, wil je alle huisscènes achter elkaar opnemen. Op die manier hoef je sets en belichting niet steeds af te breken en opnieuw op te bouwen.

"Met name als je te maken hebt met buitenopnamen en natuurlijk licht waar je geen vat op hebt, moet je je dag afstemmen op wanneer je op de verschillende plaatsen moet zijn", legt digital producer Matt Monnin uit. "Dus de planning vereist veel denkwerk. En in grote producties gebruik je professioneel betaalde acteurs en crews. Je betaalt mensen om er te zijn en je wilt ze effectief kunnen inzetten."

Hoe maak je een opnamescript?

"Om een project van scenario naar opnamescript te brengen moet je continu creatief blijven", aldus Roden. "Het belangrijkste is om belachelijk zorgvuldig door je script te gaan en ervoor te zorgen dat alles wat je wilt doen glashelder is. En als er vragen zijn, gaan die via de director en de cinematograaf. Het draait er uiteindelijk om dat je ervoor zorgt dat je alles goed hebt doordacht voordat je gaat opnemen."

Je volgt voor het ontwikkelen van een opnamescript meestal de volgende stappen:

1. Maak storyboards. Maak storyboards van het scenario om een visuele stijl voor het project vast te stellen.

2. Maak een shotlist: De director en cinematograaf gaan door het scenario en maken een gedetailleerde lijst van elk shot dat nodig is voor de productie. De production director of assistent director (AD) besluit uiteindelijk over de opnamevolgorde.

3. Voeg elk detail toe: Zodra er een shotlist is, gaat iedereen van het team, inclusief de productieontwerper, rekwisiteur en kostuumontwerper, door het opnamescript om te controleren of dit alle informatie bevat die nodig is voor elk shot.

Welke details neem je op in je opnamescript?

Hoe je opnamescript eruit ziet, bepaal je uiteindelijk zelf, afhankelijk van wat voor jouw team of productiebedrijf het beste werkt. Als je software gebruikt voor het schrijven van scenario's, bevat deze misschien een sjabloon voor opnamescripts die je kunt gebruiken. Waarschijnlijk wil je een spreadsheet-achtige lay-out met boven elke kolom met informatie een duidelijke kop. Welke informatie je opneemt, wordt bepaald door de behoeften van je team, maar dit kan zijn:

• Scènenummers: Deze zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat elke scène aan bod komt. Ze zijn vervolgens met name handig tijdens het editen. Gebruik letters om een scène op te splitsen in kleinere scènes (bijvoorbeeld Scène 1a, 1b, 1c, enzovoort).
  
• Camerashots: Vermeld voor elke scène hoeveel shots je wilt en met welke camerahoek, wat voor soort shots nodig zijn (bijvoorbeeld close-ups, medium-shots, over-the-shoulder-shots of POV-shots) en eventuele speciale informatie die hiervoor nodig is, zoals belichtingsaanwijzingen.
   
• Wat er wordt gefilmd: Beschrijf wat er in elk shot moet worden getoond, inclusief naam van personages, welke acties er zijn en welke voorwerpen of B-rol er in elke setting moet worden vastgelegd, aangevuld met eventuele acteeraanwijzingen.
  
• Sets en rekwisieten: Noem de locatie voor elke opname, eventuele speciale rekwisieten of decors en belangrijke kostuumdetails.
  
• Speciale effecten en stunts: Beschrijf eventuele stunts, speciale effecten of overgangen waarvan sprake is bij het filmen of editen (fade-ins, cross-fades, abrupte wijzigingen waar je een cut maakt naar de volgende scène, enzovoort) en alles wat nodig is om hiervoor te zorgen.
  

Kleurensystemen voor de bewerking van opnamescripts.

Grote producties voor speelfilms of televisie gebruiken een kleurensysteem voor bewerkingen. Aangezien er gedurende de hele preproductie- en productiefase revisies zijn, is dit een hele goede manier om ervoor te zorgen dat iedereen weet waar bepaalde scènes zich in het revisieproces bevinden. Pagina's worden op negen verschillende kleuren papier afgedrukt om aan te geven in welke fase van de revisie ze zich bevinden. Als er meer revisies zijn, herhaalt de kleurencyclus zich.

1. Wit: niet gereviseerd.

2. Blauw: eerste revisie.

3. Roze: tweede revisie.

4. Geel: derde revisie.

5. Groen: vierde revisie.

6. Goudkleurig: vijfde revisie.

7.  Vaalgeel: zesde revisie.

8. Zalmkleurig: zevende revisie.

9. Kerskleurig: achtste revisie.

Ga van opnamescript naar een goed georganiseerd project.

Met een gedetailleerd opnamescript verlopen je opnamen soepel, omdat het als het ware een blauwdruk is voor de realisering van je visie. Iedereen in het productieteam kan verwijzen naar het opnamescript als bron voor de activiteiten van elke dag. En voor niemand is dit document belangrijker dan voor de scriptsupervisor of wie er dan ook controleert of alles is vastgelegd.

Gebruik je opnamescript om notities te maken tijdens het filmen.

Een scriptsupervisor speelt een belangrijke rol bij het verwerken van de opgenomen filmbeelden tot de uiteindelijke goed-gemonteerde video of film. Zelfs als je met een beperkt budget werkt, is het cruciaal dat iemand deze rol op zich neemt. De scriptsupervisor houdt bij welke opnamen er zijn gemaakt, bewaakt de continuïteit als het gaat om kleding en andere zaken en maakt tijdens de opnamen notities op het script.

Je scriptsupervisor zorgt ervoor dat elk shot dat nodig is op afdoende wijze wordt vastgelegd. En hij of zij houdt bij welke dialoogtakes de beste zijn of welke scènes je geheel of gedeeltelijk (via een 'pickup') opnieuw moet opnemen om de ene take vloeiend in de andere te laten overlopen.

Monnin: "Toen ik die rol had, maakte ik notities als 'Take drie was beter dan take 2, maar we hebben een pickup nodig omdat ze dit ene woord hebben verknald. Dus we gaan take drie gebruiken met take 4 als pickup die op dit punt start'. Je schrijft dit allemaal gaandeweg op om ervoor te zorgen dat je het niet alleen hebt vastgelegd, maar ook dat je een goede, bruikbare versie ervan hebt vastgelegd."

Bewerk je filmbeelden aan de hand van je opnamescript.

Grondige notities en een solide opnamescript zorgen voor een meer gestroomlijnd bewerkingsproces. Terwijl jij of de editor de beelden monteert in nabewerkingssoftware als Adobe Premiere Pro, kun je de correcte volgorde van het verhaal aan de hand van scènenummers reconstrueren. Vervolgens kun je met behulp van de notities van de scriptsupervisor achterhalen welke takes van elke opname het beste zijn.

Zelfs als je voor het eerst een film maakt zonder volledig productieteam, is een opnamescript heel handig bij de organisatie van je project.

"Sommige mensen denken: 'Oh, je gaat gewoon filmen en vervolgens ga je daarmee aan de slag en maak je er iets van'. Maar zo werkt het niet", zegt Albright. "Je moet vooraf een focus kiezen en bedenken wat je nodig hebt om je verhaal op te bouwen."