video

Een documentairefilm maken.

Verken het proces van het maken van een documentairefilm en krijg tips van professionele filmmakers over hoe je verhalen uit het echte leven kunt omzetten in fantastische non-fictiefilms.

Wat is een documentairefilm?

Documentairefilms zijn krachtige tools waarmee feitelijke gebeurtenissen worden vastgelegd en verhalen worden verteld die kijkers raken. Of zoals filmmaker Truen Pence zegt: “Documentaires vormen voor mij een manier om iets door andermans ogen mee te maken. Toen ik ze begon te maken, was dat vanwege dingen die me gewoon interesseerden.”


Bij het omzetten van beeldmateriaal in een documentaire komt veel meer kijken dan alleen momenten vastleggen. Of je je pijlen nu op Sundance, Netflix of YouTube richt, je moet voor je documentaire hoe dan ook divers beeldmateriaal verzamelen, van interviews tot archiefbeelden. Essentieel is het bewerkingsproces, waarbij je al deze elementen uitzoekt en tot een kloppend geheel samenvoegt. Bedenk van tevoren hoe je deze stukken het beste in elkaar kunt passen om je verhaal te vertellen.

Een persoon die gehurkt voor een motor zit voor een documentairefilm

Afbeelding door Truen Pence 

Het maximale uit preproductie halen.

Voordat je de camera aanzet, moet je voorbereidend onderzoek doen. “Bedenk welk verhaal je wilt vertellen en probeer meer te weten te komen over de mensen of het onderwerp, zodat je goede vragen kunt stellen,” aldus Pence.


Het soort onderzoek dat je doet, hangt af van je onderwerp. Voor een historische documentaire breng je waarschijnlijk veel tijd door in bibliotheken of archieven. Voor een film over de verwoesting van het Amazonewoud kun je weliswaar veel online vinden, maar moet je zeker ook mensen ter plekke opzoeken en spreken.

Verzamel archiefbeelden.

Verdiep je in relevante archiefbeelden en vraag mensen die je interviewt om oude foto’s of video’s.

Bepaal de grote lijnen van het verhaal.

Documentaires hebben geen script, zoals fictieve verhalen. Bepaal de grote lijnen of maak een storyboard om het beeldmateriaal dat je nodig hebt te visualiseren. “Soms schrijf ik een verhaallijn waardoor ik het verhaal voor me zie, of om mijn stakeholders te laten zien welk soort verhaal ik op het oog heb,” zegt Pence.

Bouw een vertrouwensband op met de geportretteerden.

Als je de grote lijnen hebt bepaald, kun je een vertrouwensband opbouwen met de geportretteerden. “Als je een verhaal vertelt over iemands persoonlijke ervaring, moet je ervoor zorgen dat ze begrijpen welk verhaal je wilt vertellen, zodat je de juiste toegang krijgt die je nodig hebt,” zegt documentairemaker Erin Brethauer.

Wees bereid om je aan te passen.

“Denk vooruit en denk strategisch, maar je moet ook erkennen dat dingen soms veranderen, dat ze niet gaan zoals je had voorzien, en daar moet je op reageren en je moet er in meegaan,” zegt Brethauer.

Stel je voor hoe de film eruit gaat zien.

Ook bij documentaires doet stijl ertoe. Maak een moodboard en verzamel visueel materiaal om je visie tot uiting te brengen, inclusief soorten camerahoeken. “Je blijft tijdens het hele proces leren en veranderen, maar als je eraan begint met een gezichtspunt, zul je daar vaak bij blijven,” zegt Pence.

Een videograaf die B-roll-materiaal verzamelt voor een documentairefilm

Afbeelding door Truen Pence 

Krijgen wat je nodig hebt in interviews.

De beste manier om iets te weten te komen over mensen en hun ervaringen of expertise is in hun eigen woorden. De meeste feitelijke, participerende, observationele en performatieve documentaires bevatten interviewbeelden.

Stel alle vragen.

Aarzel niet om vragen te stellen die voor de hand lijken te liggen. Dit zijn vast vragen die veel kijkers ook hebben. “Vertrek vanuit je nieuwsgierigheid. Zo kom je verder dan de voor de hand liggende vragen,” adviseert Pence.

Wees bereid om terug te komen.

De ontwikkeling van documentaires kan vaak jaren duren. Om veranderingen in het leven van de geportretteerden vast te leggen, is het dan ook essentieel dat je een band met ze opbouwt en onderhoudt. Voor Brethauer en haar coregisseur/echtgenoot betekent dit dat ze in contact blijven met mensen en regelmatig bij ze langsgaan: “We zorgen ervoor dat we op de hoogte blijven, zodat we weten wanneer we terug moeten.”

Denk voorbij het pratende hoofd.

Zorg ervoor dat kijkers blijven kijken door beelden af te wisselen. "Errol Morris gebruikt vijf verschillende kijkhoeken wanneer hij iemand interviewt, waarbij hij steeds wisselt om tot een dynamisch geheel te komen,” vertelt Brethauer. Gebruik bijvoorbeeld B-roll, dramatisering of animaties om het verhaal kracht bij te zetten. “Je kunt stemmen van mensen gebruiken en met een animator werken om ervaringen te illustreren,” zegt Brethauer.

Een persoon die een groep fietsers door een buurt leidt
Twee foto's: een foto van een persoon die een groep fietsers door een buurt leidt, naast een close-upfoto van het profiel van de leider

Afbeeldingen door Truen Pence 

Documentairevideoproductie.

Als je tijd, energie en wat geld hebt, kun je zelfs een non-fictiefilm van speelfilmlengte opnemen met minimale hulp.

Een kleine crew kan een voordeel zijn.

Met een klein team wordt de sfeer intiemer, waardoor geportretteerden zich meer op hun gemak voelen en de camera vergeten. Brethauer legt uit: “We filmen allebei, dus we hebben meestal twee hoeken op scènes. We hebben Canon C300-camera’s, die heel geschikt zijn voor documentaires omdat je de audio in de camera hebt.”

Neem RAW op.

Voor de beste videokwaliteit en optimale flexibiliteit tijdens postproductie raadt Pence aan RAW-opnamen te maken met een zo hoog mogelijke resolutie. “Zorg voor de beste camera die voor jou bereikbaar is, die je kunt lenen of waar je desnoods om kunt smeken, want je film is dan zoveel langer houdbaar,” adviseert hij.

Maak heel veel opnamen.

Je weet van tevoren niet hoe je film er uiteindelijk uit komt te zien, dus zorg ervoor dat je alles vastlegt. Pence noemt deze aanpak bevrijdend, omdat de druk om de perfecte opname te maken hierdoor wegvalt. “Je verzamelt een enorme berg content waar je later iets van gaat snijden,” zegt hij.

Het Adobe Premiere Pro-kleureffectmenu over een beeld van iemand die op een parkeerplaats staat

Afbeelding door Truen Pence 

Je documentaire bewerken in Adobe Premiere Pro.

Premiere Pro is de ideale bewerkingssoftware voor documentaires, omdat je gemakkelijk met allerlei soorten media aan de slag kunt. De software bevat ook door AI aangestuurde tools waarmee je tijd bespaart bij het verwerken van interviewbeelden, kleur en geluid.

Importeer gemakkelijk media.

Je kunt vrijwel iedere video- of audio-indeling of resolutie gemakkelijk in Premiere Pro importeren, waaronder HD, 4K of zelfs 8K. Met de Mediabrowser kun je gewoon vanaf het opslagapparaat door bestanden bladeren en deze bekijken, zodat je precies kunt bepalen met welke media je begint. Beheer metadata met opmerkingen of markeringen, zodat je het overzicht behoudt tijdens een langdurig documentaireproces.

Bewerk interviews efficiënt.

Met de door AI aangestuurde functie Spraak naar tekst kun je het beeldmateriaal snel en automatisch transcriberen in meer dan 18 talen. Gebruik vervolgens op tekst gebaseerde bewerking om door transcripties te scrollen, lange interviews te doorzoeken, opmerkingen toe te voegen en video’s te bewerken door tekst te kopiëren en plakken – zonder urenlang materiaal te beluisteren.

Vereenvoudig het bewerkingsproces.

Met de functie Detectie scènebewerking vind je belangrijke opnamen en voeg je overgangen toe aan gedigitaliseerde archiefbeelden of beelden die uit één bestand bestaan, zodat je het materiaal gemakkelijker kunt ordenen voor de documentaire.

Stroomlijn kleurcorrectie.

Krijg in clips consistente kleuren met de juiste huidtinten met behulp van de door AI aangestuurde functie Automatische kleuren en stem kleuren van meerdere camera’s op elkaar af met Kleurafstemming. Vervolgens kun je de documentaire verder verbeteren met creatief kleurverloop, voor meer emotie en diepte.

Verfijn de audio van de documentaire.

Houd de aandacht van je publiek vast met een gepolijste audiomix. Gebruik de door AI aangestuurde functie Spraak verbeteren om spraakopnamen op te schonen en achtergrondruis te beperken. Zorg er met Loudness Matching voor dat het volume van dialogen consistent is, en gebruik auto-ducking om het muziekvolume tijdens spraak automatisch te verlagen.

Verrijk je documentaire met graphics.

Gebruik professionele graphics en Animatiesjablonen om de productiewaarde van je documentaire te verhogen. Zoek animatiesjablonen in het deelvenster Essentiële grafische functies of maak je eigen sjablonen in After Effects. Breng heldere tekst in beeld om het verhaal nog beter over te laten komen.

Een persoon die op een motor over een metalen brug rijdt

Afbeelding door Truen Pence 

Deel je film en ontvang waardevolle feedback.

Gebruik Frame.io, inbegrepen bij Premiere Pro, om rechtstreeks in je bewerkingssoftware framenauwkeurige feedback te ontvangen. Zo kun je de documentaire nog verder verfijnen alvorens hem af te ronden. Je passie voor het onderwerp vindt vast weerklank bij anderen, maar met feedback zorg je ervoor dat je tot een optimaal eindresultaat komt.


Zodra je de definitieve montage hebt, kun je je film insturen naar filmfestivals. Hoewel niet valt te voorspellen welke films de aandacht pakken, maak je met een goed gemonteerde documentaire meer kans om indruk te maken.

Premiere Pro

Doe meer met Adobe Premiere Pro.

Dit artikel delen

Bekijk meer functies van Premiere Pro.

Vind het Creative Cloud-lidmaatschap dat bij jou past.

Premiere Pro – Eén app

€ 26,43/maand (incl. BTW)

Inclusief 100 GB cloudopslag, Adobe Fonts en Adobe Portfolio.
Meer informatie

Creative Cloud – Alle apps

€ 67,57/maand (incl. BTW)

Krijg 20+ Creative Cloud-apps, inclusief Premiere Pro.
Bekijk wat is inbegrepen | Meer informatie

Studenten en docenten

€ 19,66/maand (incl. BTW)

Bespaar meer dan 70% op 20+ Creative Cloud-apps – inclusief Premiere Pro.
Bekijk de voorwaardenMeer informatie

Bedrijven

€ 77,49/maand per licentie (excl. BTW)

Krijg Premiere Pro en 20+ Creative Cloud-apps, plus voorzieningen voor het eenvoudig beheren van licenties, het vereenvoudigen van de facturering, en meer.
Meer informatie

Koop telefonisch via: 0800 0200164