Τι είναι το VR; Εξήγηση της εικονικής πραγματικότητας.

Μέχρι και πριν από λίγο καιρό, η VR ήταν οικεία κυρίως ως συσκευή στην πλοκή ταινιών επιστημονικής φαντασίας, όπως το The Matrix ή το Ready Player One. Τώρα, ωστόσο, αποτελεί μια εδραιωμένη τεχνολογία του πραγματικού κόσμου, με εφαρμογές που κυμαίνονται από τα βιντεοπαιχνίδια και την ψυχαγωγία, μέχρι την ιατρική και τον στρατό.

Οι ρίζες της επιθυμίας να δημιουργήσουμε και να βιώσουμε μια εικονική πραγματικότητα είναι πιο παλιές από τη σειρά ταινιών με τον Keanu Reeves. Η βασική ιδέα είναι τουλάχιστον συνομήλικη με τη φωτογραφία, ακόμη κι αν ο όρος «εικονική πραγματικότητα» δημιουργήθηκε πιο πρόσφατα. Σύντομα μετά την ανακάλυψη της κάμερας, χρησιμοποιούνταν στερεοσκόπια για να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση τριών διαστάσεων χρησιμοποιώντας μόνο δύο φωτογραφίες. Ένα άλλο ορόσημο στην ιστορία των εμπειριών VR ήταν το Sensorama, μια εφεύρεση του Morton Heilig το 1962, που συνδύαζε προβολές 360 μοιρών και τεχνητό άνεμο και μυρωδιές, που απελευθερώνονταν τις κατάλληλες στιγμές, ώστε να αυξηθεί η αυθεντικότητα της εμπειρίας (η αρχική εμπειρία περιελάμβανε μια βόλτα με μοτοσικλέτα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης).

Στις μέρες μας, οι εμπειρίες εικονικής πραγματικότητας γίνονται ολοένα πιο εκλεπτυσμένες. Μηχανικοί και προγραμματιστές δημιουργούν ρεαλιστικές εμπειρίες που ανταποκρίνονται σε κάθε φυσική κίνηση των συμμετεχόντων καθώς αυτοί ταξιδεύουν μέσα σε φανταστικούς κόσμους χωρίς ποτέ να φεύγουν από το σαλόνι τους. Η VR δεν αποτελεί πια κάτι πρωτοποριακό, αλλά είναι ένα καινοτόμο εργαλείο σε όλα τα είδη επαγγελματικών εφαρμογών.

Είναι σημαντικό να θυμάστε κάτι που η εικονική πραγματικότητα δεν είναι — και αυτό είναι η επαυξημένη πραγματικότητα (AR). Παρά το ότι έχουν παρόμοια ονομασία, η AR δεν προσφέρει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να εξερευνήσουν μια πλήρως ψηφιακή πραγματικότητα, αλλά προσθέτει μπροστά τους, στον πραγματικό κόσμο, επίπεδα με επιπλέον περιεχόμενο.

Με τις εφαρμογές AR, μπορείτε να στρέψετε την κάμερα του τηλεφώνου σας στη σκηνή μπροστά σας και οι εφαρμογές θα συμπληρώσουν την υπάρχουσα σκηνή για λογαριασμό σας. Για παράδειγμα, ορισμένες εφαρμογές AR παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με κάτι που υπάρχει κοντά σας, όπως ένα φυτό ή ένα προϊόν, όταν κρατήσετε το τηλέφωνό σας μπροστά του. Η AR περιλαμβάνει επίσης εφαρμογές που βάζουν, για παράδειγμα, ένα χαρακτήρα καρτούν στη σκηνή την οποία κοιτάτε μέσω του τηλεφώνου σας. Αυτός είναι ο τρόπος λειτουργίας του δημοφιλούς AR παιχνιδιού Pokémon GO.

Η VR και η AR συγκλίνουν και συναντώνται στη μικτή πραγματικότητα. Οι ερευνητές Paul Milgram και Fumio Kishino επινόησαν τον όρο το 1994, για να περιγράψουν το συνεχές ανάμεσα στο ολικά πραγματικό περιβάλλον και το ολικά εικονικό περιβάλλον. Στις μέρες μας, η μικτή πραγματικότητα περιγράφει περιβάλλοντα στα οποία πραγματικά και εικονικά υποκείμενα και αντικείμενα αλληλεπιδρούν σε πραγματικό χρόνο, και στα οποία ο χρήστης μπορεί να αλληλεπιδράσει τόσο με πραγματικά όσο και με εικονικά στοιχεία.

Το πιο σημαντικό στοιχείο εξοπλισμού VR είναι το headset, γνωστό και ως οθόνη κεφαλής (HMD), το οποίο είναι ουσιαστικά ένα σετ γυαλιών μεγάλου μεγέθους που καλύπτουν μεγάλο μέρος του προσώπου και παρέχει οπτικές και ακουστικές πληροφορίες σχετικά με τον τεχνητό κόσμο τον οποίο εξερευνούν οι συμμετέχοντες στο VR.

Ένα γνωστό παράδειγμα συσκευών headset είναι το Oculus Quest 2 της Facebook. Είναι μία από τις πιο προσιτές συσκευές headset και αποτελεί δημοφιλή επιλογή των gamer. Άλλες επιλογές που υπάρχουν στην αγορά είναι το HP Reverb G2, το HTC VIVE Cosmos, το Sony Playstation VR και το Valve Index.

Ψυχαγωγία

Τα βιντεοπαιχνίδια μπορεί να είναι η πρώτη χρήση που μας έρχεται στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε την VR, ειδικά εκείνα που παράγονται για το Sony PlayStation ή από την Oculus. Αυτά τα βιντεοπαιχνίδια VR καλύπτουν όλο το φάσμα περιεχομένου, αντλώντας έμπνευση από ταινίες blockbuster, ιστορικά θέματα όπως η μεσαιωνική Ευρώπη ή το Σικάγο στην εποχή της Ποταπαγόρευσης, παιχνίδια arcade και πολλά άλλα.

Η VR έχει επίσης και μια κινηματογραφική εφαρμογή. Η πανδημία της COVID-19 έχει οδηγήσει πολλούς θεατρικούς διευθυντές να εξερευνήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει η VR ως ένα μέσο για να συνεχίσουν να παρέχουν θεατρικά έργα ενώ τα θέατρα έκλειναν, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τις ασυνήθιστες δυνατότητες της μορφής που επιτρέπουν στο κοινό να πάρει τον ρόλο ενός χαρακτήρα σε μια ιστορία, ή να επιλέξει ανάμεσα σε εναλλακτικές πιθανές καταλήξεις.

Καλές τέχνες και σχέδιο

Το 2020, η Deutsche Kreditbank σε συνεργασία με την πλατφόρμα Contemporary Arts Alliance Berlin θέσπισαν ένα βραβείο για εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας στην τέχνη. Για καλλιτέχνες όπως οι Marina Abramović, Laurie Anderson και Anish Kapoor, η VR προσέφερε έναν συναρπαστικό νέο τρόπο να έρθουν σε επαφή με το κοινό, ακόμα και πριν από το 2020. Για την Denise Markonish, έφορο τέχνης στο μουσείο MASS MoCA, η υιοθέτηση της VR από τους καλλιτέχνες αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη από την προηγούμενη χρήση της στα μουσεία, ως διδακτικού εργαλείου. Μιλώντας στο περιοδικόRobb Report, η Markonish δήλωσε: «Έχουμε αρχίσει να θεωρούμε το εργαλείο ως ένα μέσο για να δημιουργούμε πρωτότυπα και συχνά σουρεαλιστικά περιβάλλοντα που έχουν γεννηθεί από τη φαντασία ενός καλλιτέχνη.»

Η VR αρχίζει επίσης να χρησιμοποιείται σε ροές εργασιών σχεδίασης για μια πιο καθηλωτική εμπειρία όταν δημιουργούμε ψηφιακό περιβάλλον σε 3D. Το λογισμικό σμίλευσης VR επιτρέπει στους χρήστες να μοντελοποιήσουν στοιχεία 3D χρησιμοποιώντας κινήσεις που αναπαράγουν τη σμίλευση στον πραγματικό κόσμο πολύ πιο πιστά από ό,τι ήταν προηγουμένως εφικτό σε εφαρμογές για υπολογιστές. Το Adobe Substance 3D Modeler αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα εφαρμογής μοντελοποίησης VR η οποία παρέχει επίσης τη δυνατότητα μοντελοποίησης σε υπολογιστή, ανάλογα με τις προτιμήσεις κάθε καλλιτέχνη.

Οι σχεδιαστές βιομηχανικών προϊόντων χρησιμοποιούν τη δημιουργικότητα και την επινοητικότητά τους, για να σχεδιάσουν καθημερινά προϊόντα που ελπίζουν πως θα χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά για να γίνει αυτό απαιτείται υψηλή συνεργατικότητα. Το επάγγελμα συνήθως περιλαμβάνει εργασία ως μέρος μεγάλων ομάδων που αποτελούνται από υπεύθυνους στρατηγικής, μηχανικούς, σχεδιαστές διεπαφής χρήστη (UI), σχεδιαστές εμπειρίας χρήστη (UX), υπεύθυνους έργων, ειδικούς στο branding, γραφίστες και κατασκευαστές. Αυτή η πολυτομεακή προσέγγιση επιτρέπει στους σχεδιαστές βιομηχανικών προϊόντων να κατανοήσουν πλήρως ένα πρόβλημα και να δημιουργήσουν μια επιδέξια λύση που ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες ανάγκες ενός χρήστη. Μερικά από τα πιο διάσημα γραφεία βιομηχανικής σχεδίασης είναι τα IDEO, Frog και Teague.

Αρχιτεκτονική

Δημιουργώντας τη δυνατότητα να μπούμε σε μια κατασκευή και να δούμε τους χώρους της προτού καν γίνει οποιαδήποτε κατασκευαστική εργασία, η VR έχει φέρει επανάσταση στον τομέα της αρχιτεκτονικής. Ενώ κάποτε οι αρχιτέκτονες επικοινωνούσαν το όραμά τους για ένα κτίριο μέσα από κατόψεις, μακέτες και μοντέλα υπό κλίμακα, η VR τους επιτρέπει να «ξεναγήσουν» τους πελάτες τους σε έναν νοητά αντιληπτό χώρο. Οι εμπειρίες VR προσφέρουν την ευκαιρία να περιπλανηθούμε μέσα σε ένα κτίριο και ακόμα και να μετακινήσουμε έπιπλα ή να ανάψουμε και να σβήσουμε φώτα. Και ενώ παλιότερα οι πελάτες έπρεπε να ταξιδέψουν μεγάλες αποστάσεις για να δουν ένα μοντέλο 3D, σήμερα οποιοσδήποτε που έχει μια συσκευή headset και ένα «κλειδί» του εικονικού κτιρίου — δηλαδή πρόσβαση σε μια εφαρμογή και στο προϊόν — έχει τη δυνατότητα να βιώσει εικονικά το έργο.

Ιατρική

Ένας από τους πιο συναρπαστικούς τομείς για το μέλλον της VR είναι ο κόσμος της ιατρικής. Αυτή η τεχνολογία μπορεί να ωφελήσει σημαντικά τομείς όπως η μελέτη της ανθρώπινης ανατομίας, ή η εκπαίδευση προσωπικού αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών για τη διαχείριση μεγάλων κρίσεων. Καταστάσεις που θα ήταν δύσκολο ή ακριβό να στηθούν στην πραγματική ζωή μπορούν να παρουσιαστούν με σχετική ευκολία σε ένα εικονικό περιβάλλον. Παρομοίως, τα εικονικά προγράμματα μπορούν να προσφέρουν στους γιατρούς μια ευκαιρία να βελτιώσουν την ενσυναίσθησή τους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να βιώσουν σε πρώτο πρόσωπο τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι ασθενείς ή οι ασθενείς που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες, για παράδειγμα. Μια επίσκεψη μέσω εικονικής πραγματικότητας σε μια παραλία της Καραϊβικής έχει βρεθεί ότι μειώνει το άγχος των ασθενών πριν από μια χειρουργική επέμβαση.

Αεροπλοΐα

Όπως οι εικονικές χειρουργικές επεμβάσεις προετοιμάζουν τους γιατρούς για την πραγματική χειρουργική αίθουσα, οι προσομοιωτές πτήσης χρησιμοποιούν τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας, για να δώσουν στους πιλότους την ευκαιρία για την απαραίτητη εξάσκηση προτού πετάξουν ένα πραγματικό αεροπλάνο. Ενώ οι προσομοιωτές πτήσης είναι δημοφιλή παιχνίδια VR, οι πιο εξελιγμένοι προσομοιωτές αποτελούν σημαντικά εργαλεία εκμάθησης. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι γνώσεις που πρέπει να απομνημονευτούν σχετικά με τα βήματα που είναι απαραίτητα, για να απογειώσουμε ένα αεροπλάνο και να το κατευθύνουμε στον προορισμό, διατηρούνται καλύτερα όταν τις εκτελούμε πραγματικά, παρά όταν απλώς τις μελετάμε σε θεωρητικό επίπεδο.

Στρατός

Οι πραγματικές στρατιωτικές εκπαιδευτικές ασκήσεις πιθανότατα θα συνεχίσουν να αποτελούν σημαντικό μέρος της προετοιμασίας των στρατιωτικών σωμάτων, παρά το γεγονός ότι το να έχουμε στρατιώτες να παίζουν τον ρόλο του εχθρού και το να κατασκευάζουμε απομιμήσεις για διάφορα περιβάλλοντα είναι χρονοβόρο και δαπανηρό. Η εικονική πραγματικότητα επιτρέπει στους στρατιώτες να κινηθούν σε άγνωστα μέρη, να αντιμετωπίσουν πολλαπλές απειλές και να εξασκηθούν στο πώς θα πρέπει να χειριστούν συναντήσεις τόσο με απλούς πολίτες, όσο και με πιθανώς εχθρικά διακείμενους αντιπάλους.