Fotografie
Sterrensporen fotograferen.
Ontdek hoe je verbluffende beelden vastlegt van verre zonnen die door de nachthemel flitsen om sterrensporen te maken.
Fotografie
Ontdek hoe je verbluffende beelden vastlegt van verre zonnen die door de nachthemel flitsen om sterrensporen te maken.
Het fotograferen van sterrensporen is een soort astrofotografie, waarbij foto's worden gemaakt van de lichtpaden die door sterren in de nachtelijke hemel worden gevormd. Met een lange belichtingstijd vangt een camera die op de nachthemel is ingesteld, de lichtbogen van de sterren terwijl de aarde draait, waardoor lichtcirkels op het beeld worden vastgelegd.
Met de timelapse-techniek kun je periodiek met een langere belichtingstijd foto's van dezelfde scène maken, waarbij de camerasensor gedurende 30 minuten aan licht wordt blootgesteld; je kunt zelfs een kortere belichtingstijd van vier minuten gebruiken. Vervolgens kun je deze reeks beelden in Adobe Photoshop samenvoegen om vele uren aan bewegende sterren vast te leggen.
"Het fotograferen van sterrensporen is een unieke manier om de luchten te zien op een manier die gewoon niet mogelijk is met onze ogen", vertelt fotograaf Jared Tamez. "Zo krijgen we een perspectief van de nachthemel ten opzichte van de rest van de wereld op de grond. Het biedt een unieke creatieve lens waarmee markante locaties die we dagelijks zien in een nieuw licht kunnen worden geplaatst."
Afbeeldingen van Beth Young
Voor elke vorm van astrofotografie moet je eerst de basisbeginselen van nachtfotografie leren. De hoeveelheid licht die op je camerasensor komt, bepaalt hoe je beelden eruit gaan zien. 's Nachts heb je langere sluitertijden nodig om voldoende licht te krijgen. De ISO-waarde, die de lichtgevoeligheid van je camerasensor bepaalt, is ook belangrijk. Met een hoge ISO kan je camera meer licht vangen in donkere omgevingen.
"De basisbeginselen van nachtfoto's met enkele belichting zijn essentieel. Als je één nachtfoto kunt maken, kun je ook uitzoeken hoe je er 200 maakt en een sterrensporenfoto samenstelt", zegt Tamez. "Raak vertrouwd met de instellingen in de handmatige modus en leer hoe je de lens op de sterren moet richten, want autofocus werkt niet goed 's nachts."
Maar dat zijn slechts de basisbeginselen. Met langere sluitertijden en hogere ISO's loop je meer risico om wazige foto's te maken als de camera beweegt. Als je de nachthemel, de Melkweg en sterrensporen wilt fotograferen, heb je een statief nodig om je camera gedurende lange tijd stabiel te houden. Het is ook aan te raden om een afstandsontspanner of draadontspanner te gebruiken, omdat zelfs het indrukken van de sluiterknop je foto's onscherp kan maken.
Het is een goed idee om de weersomstandigheden, het tijdstip en de locaties te bestuderen voordat je sterrensporen gaat fotograferen. Hier zijn een paar dingen waar je rekening mee moet houden als je foto's van de nachthemel gaat maken.
Bij lichtvervuiling zijn je foto's van sterrensporen gedoemd te mislukken. Of je nu in een grote stad of een dorp woont, je moet weg van de gloed van neonreclames en zelfs de straatverlichting van een rustige buitenwijk. Op online lichtvervuilingskaarten kun je zien hoe ver je moet rijden voor de beste omstandigheden.
Zelfs in de vrije natuur is het soms moeilijk om goede foto's te maken, omdat ook de volle maan een storende lichtbron kan zijn. Een nieuwe maan, als de maan geen zonlicht weerkaatst, is ideaal voor donkere luchten.
Check altijd het weerbericht voordat je in de auto springt. Een onbewolkte lucht is essentieel voor het maken van goede foto's van de nachthemel. En het is niet fijn als je tegen de wind moet vechten om te voorkomen dat je camera beweegt.
Op elke plek waar het donker genoeg is , kun je foto's van sterrensporen maken. Houd er wel rekening mee dat de posities van de sterren veranderen op basis van het seizoen. En de posities van de sterren in de nachthemel zijn afhankelijk van de breedtegraad. De posities verschillen ook op het zuidelijk en noordelijk halfrond. Sterrenkaarten voor de locatie waar je foto's wilt maken, zijn handig om je opnamen te plannen.
"Het was erg belangrijk dat ik heb geleerd Polaris, de Poolster, te vinden", legt Tamez uit. "Vooral bij foto's waarop de concentrische cirkels te zien zijn, moet je weten waar Polaris is om dat goed in beeld te krijgen."
Als de avond valt in het plattelandsgebied waar je sterrensporen fotografeert, wordt het aardedonker. Om veiligheidsredenen kun je het beste zorgen dat je vóór het vallen van de avond op de gewenste locatie bent. Je wilt niet over een steen struikelen, waardoor je foto wordt verpest of je camera beschadigd raakt. En je wilt niet urenlang sterrensporen rond een berg vastleggen en er de volgende dag achter komen dat de bergtop niet in beeld is.
Pas de camera-instellingen aan, stel je statief op en maak een goede compositie voordat de zon ondergaat en er geen licht meer is.
Het is essentieel om je camera stabiel te houden bij foto's met een lange belichtingstijd en timelapses – twee cruciale technieken bij het fotograferen van sterrensporen. Met een goed statief zorg je dat je camera een reeks beelden vastlegt die je kunt samenvoegen tijdens de nabewerkingsfase.
Met één foto met een lange belichtingstijd kun je weliswaar enige beweging van de sterren vastleggen, maar bij veel soorten sterrensporenfoto's moet je gedurende langere tijd continu fotograferen. Intervalometers stellen je in staat een tijdontspanner op je camera in te schakelen om met een ingesteld interval foto's te maken.
Veel camera's hebben een ingebouwde intervalometer, maar je kunt er ook een als los accessoire kopen. Afhankelijk van je intervalometer kun je elk gewenst interval instellen. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat er elke seconde een foto wordt gemaakt, of elke paar uur.
Je hebt altijd wat licht nodig als je werkt in de donkere omgeving die is vereist om sterrensporen te fotograferen. Het kan handig zijn om een glowstick aan je statief te bevestigen, zodat je er niet per ongeluk in het donker tegenaan stoot. Als je een hoofdlamp draagt, kun je zien wat je doet. Het beste is een hoofdlamp met rood licht waaraan je ogen zich snel kunnen aanpassen en dat niet zo fel is dat je foto's mislukken.
"Een groothoeklens heeft de voorkeur", adviseert Tamez. "Je vangt een weids beeld van de hemel en als je wilt kun je ook een paar interessante elementen op de voorgrond vastleggen, waardoor de foto vaak nog intrigerender wordt."
Of je nu een DSLR- of een spiegelloze camera gebruikt, er zijn twee hoofdtechnieken voor het fotograferen van sterrensporen, en het verschil tussen die twee zit hem in de belichtingstijd. Je kunt sterrensporen vastleggen in één foto met een lange belichtingstijd of je kunt een reeks foto's met een korte belichtingstijd samenvoegen tot één afbeelding.
Laat de camerasluiter gedurende langere tijd open om foto's met een lange belichtingstijd te maken. Daarmee kun je minuten of uren aan bewegende sterren in de nachthemel vastleggen. "Ik denk dat 34 minuten de minimale belichtingstijd is die ik heb gebruikt", licht fotograaf Beth Young toe. "Een belichtingstijd van minimaal anderhalf uur tot twee uur is nóg beter. Maar als je het geduld en de tijd hebt, raad ik je aan om te fotograferen met een nóg langere belichtingstijd."
Afbeelding van Jared Tamez
Met lange belichtingstijden moet je er extra op letten dat de camera niet beweegt. Je kunt makkelijk een foto verpesten door tegen het statief aan te stoten. En omdat er meer licht op je camerasensor valt, moet je in de bewerkingsfase mogelijk de ruis als gevolg van de lange belichtingstijd reduceren.
Maak sterrensporenfoto's met een korte belichtingstijd met een reeks kortere nachthemelfoto's, bijvoorbeeld honderden foto's met een belichtingstijd van 30 seconden. Plaats ze op elkaar om één afbeelding te maken met de beweging van de sterren op al je foto's. Net als bij een timelapse leg je gedurende een nacht tientallen of honderden beelden vast, die je vervolgens samenvoegt.
Afbeelding van Jared Tamez
"Ik maak meestal foto's met een belichtingstijd van vier minuten met ISO 400 en een f-stop van f/4", zegt Young. Je kunt de tijd tussen de intervallen aanpassen, maar kortere intervallen leveren een paar voordelen op. "Met kortere intervallen blijven de exacte posities van de sterren en de patronen van de sterren in elke foto behouden", legt Tamez uit. "Dat helpt je niet alleen bij timelapse-opnamen, maar ook bij de stilstaande beelden die je misschien van de sessie wilt maken."
Voordat je je camera urenlang tientallen of zelfs honderden foto's laat maken, moet je eerst een of twee testfoto's maken met handmatige focus en aangepaste instellingen. Je wilt immers vooraf weten of je instellingen goed zijn, zodat je bij de postproductie niet met een hoop onbruikbare beelden zit te kijken.
Met Adobe Photoshop Lightroom kun je vlug al je foto's ordenen, en dat kunnen er al snel honderden zijn, afhankelijk van de techniek die je hebt gebruikt. Voor een afzonderlijke foto met een lange belichtingstijd biedt Lightroom een aantal schuifregelaars waarmee je elke afbeelding naar wens kunt aanpassen, bijvoorbeeld door de belichting te verminderen, de helderheid te verhogen of de kleurtoon en verzadiging te wijzigen. Sla je bewerkte Lightroom-afbeeldingen op en synchroniseer ze voordat je ze in Photoshop verder bewerkt.
Om een reeks foto's samen te voegen tot één afbeelding, kun je de foto's het beste naar Photoshop overbrengen om ze te stapelen. "Als ik thuiskom, importeer ik de foto's in Photoshop. Vervolgens zet ik de foto's om in afzonderlijke lagen en laat ik ze in elkaar overvloeien."
In een proces dat veel lijkt op focusstacking exporteer je alle geselecteerde foto's als lagen van Lightroom naar Photoshop, waarbij de eerste foto de onderste laag is. Vervolgens maak je de dekking van elke laag lichter om de definitieve afbeelding van een reeks nachthemelfoto's te maken.
Kermit de Kikker vroeg zich eens af: "What's so amazing that keeps us stargazing?" Als je weet hoe je sterrensporen moet fotograferen, kun je die filosofische vraag misschien niet beantwoorden. Maar je kunt wel prachtige foto's maken die mensen laten nadenken over die intrigerende nachthemel.