Wanneer het gouden uur plaatsvindt en hoe je op dat tijdstip foto's maakt.

Wat is het ‘gouden uur’?

Het laatste uur voor zonsondergang en het eerste uur na zonsopgang worden door professionele fotografen gekoesterd. Deze tijdvakken, ook wel ‘het gouden uur’ of 'het magische uur’ genoemd, bieden het perfecte licht om fantastische foto's te maken. Elke fotograaf kan deze tool gebruiken: leren profiteren van de kracht van het gouden uur.

Alles draait om het licht.

Het gouden uur staat bekend om zijn prachtige, natuurlijke licht waarmee je heel makkelijk kunt werken. “Het is moeilijk om delen van een foto, zoals het gezicht van je onderwerp, te over- of onderbelichten, omdat het licht heel gelijkmatig is en een prachtige, gouden tint heeft,” zegt fotograaf Jenn Byrne. Dit komt door drie hoofdredenen:

Het licht is zachter.

In tegenstelling tot andere momenten op de dag schijnt de zon tijdens het gouden uur niet rechtstreeks omlaag: de stralen komen binnen onder een hoek, wat het licht verstrooit. Dit zachtere type licht is meestal flatterender. “Huidtinten verdwijnen in echt rechtstreeks zonlicht. Maar in deze gouden gloed krijg je prachtige huidtinten die moeilijk overbelicht kunnen raken”, legt Byrne uit.

Het licht is gericht.

Tijdens het gouden uur staat de zon onder een lage hoek aan de hemel, waardoor langere schaduwen en flatterende belichting ontstaan die je kunt gebruiken voor creatievere effecten. Licht vanaf de randen, de achtergrond of de zijkant, silhouetten, zonnestralen en lensschitteringen staan allemaal tot je beschikking tijdens het gouden uur.

Het blauwe uur

Nadat de zon is ondergegaan, krijg je het ‘blauwe uur', het korte tijdvenster na zonsondergang wanneer de wereld baadt in een diepblauwe kleur. Als je al buiten bent, blijf dan nog even om een paar foto's in het blauwe uur te maken.

Werken met gericht licht kan lastig zijn.

Zelfs tijdens het gouden uur kan het moeilijk zijn om een balans te vinden tussen de hemel en donkerdere delen van een landschap. Als je tegen het licht in fotografeert waarbij je onderwerp met de rug naar het licht staat, levert dat een prachtig achtergrondverlichtingseffect op, maar het gezicht van je onderwerp blijft dan wel in de schaduw. “Je hebt niet al te veel licht op het gezicht, dus als je je camera niet voldoende laat belichten, kun je alle mooie hooglichten op de huid kwijtraken,” legt fotograaf David Green uit. Er zijn allerlei manieren om dit tegen te gaan:

Maak de schaduwen ondieper en verminder de hooglichten.

Green adviseert een aanpassingspenseel om schaduwen op bepaalde delen ondieper te maken. Schaduwen ondieper maken en hooglichten verzwakken kan helpen om de balans tussen de helderste en donkerste delen van een foto te herstellen. Informatie over het uitknippen van schaduwen en hooglichten in Adobe Lightroom en het gebruik van aanpassingspenselen in Lightroom.

Maak onbewerkte foto's.

“Bij JPEG-bestanden is de bewerking van foto's moeilijker, omdat je minder data hebt om mee te werken,” zegt Schwindt. Naarmate de zon ondergaat en er steeds minder licht is, wordt het des te belangrijker om diepe schaduwen in onderbelichte delen van je foto's te herstellen.

Let op je dynamische bereik.

Als je tijdens de nabewerking de schaduwen minder diep wilt maken, moet je je foto op de juiste manier belichten, maar je camera moet ook de noodzakelijke informatie vastleggen. Gebruik voor het beste resultaat een camera met een hoog dynamisch bereik, dat meet hoeveel belichtingsstops kunnen worden vastgelegd in één beeld. De beste camera’s hiervoor zijn meestal full-frame DSLR’s.

Gebruik een invulflits.

Flitsen of reflectoren helpen de schaduwen in het gezicht van je onderwerp in te vullen om je opname gelijkmatiger te belichten. “Het kan moeilijk zijn om de lucht ook te fotograferen, want de belichting van de lucht en van het onderwerp zijn twee verschillende dingen. Het kan echt uitmaken als je een invulflits gebruikt. Daardoor wordt de persoon verlicht,” zegt Tryforos.

Fotograferen met het oog op bewerking.

Nabewerkingstools bieden een wereld aan mogelijkheden voor het fotograferen van het gouden uur. Als je het lastig vindt om je hooglichten niet te overbelichten, kun je bewerking gebruiken om resultaten te krijgen die met de camera niet lukken. Dit vereist meer voorbereiding. “Bedenk hoe je wilt dat de foto eruitziet. Dat heeft invloed op wat je tijdens de nabewerking gaat doen,” zegt Schwindt. “Ik fotografeer altijd met het oog op bewerking; ik denk er altijd over na hoe de foto zal worden zodra ik alle kleuren heb versterkt,” zegt Green.

HDR-foto's mengen.

Een techniek die wordt gebruikt door landschapsfotografen, is het maken van meerdere foto's met verschillende belichting en deze vervolgens in Lightroom combineren. “Je kunt verschillende opnamen mengen om te compenseren voor een veel helderdere hemel vergeleken bij een donkere achtergrond,” legt Schwindt uit. Bekijk voor Adobe Photoshop deze tutorial om te ontdekken hoe je HDR-foto's kunt mengen.

Witbalans aanpassen.

Leer hoe je de kleuren van een zonsondergang kunt verbeteren door de temperatuur, tinten en verzadiging in je foto's aan te passen.

Werken met het deelvenster HSL.

“Direct zonlicht van het gouden uur kan de huid erg oranje laten lijken. Ik maak graag foto's met het licht van achteren om dat te vermijden,” zegt Byrne. Maar als je niet voor al je foto's licht vanaf de achtergrond wilt, kun je huidtinten leren corrigeren zodat je dit probleem kunt verhelpen en toch je belichtingsopties openhouden.

Je moet met veel dingen rekening houden om een succesvolle foto te maken tijdens het gouden uur. Maar met een beetje planning en wat kennis hoef je je niet meer zoveel zorgen te maken, zodat je een stap terug kunt doen en genieten van het prachtige licht om je heen.