.

Je kunt met elke apparatuur goede foto's nemen. Het is echter wel zo dat hoe meer lenzen met verschillende brandpuntsafstanden je hebt, des te meer opties je hebt.

Wanneer je weet hoe de brandpuntsafstand werkt en welke brandpuntsafstanden het beste zijn voor bijvoorbeeld portretten of landschappen, krijg je niet alleen meer artistieke vrijheid, maar kun je je ook gaan specialiseren. Het is te vergelijken met sporters die specifieke schoenen voor hun sport kiezen: voetbalschoenen hebben noppen, zodat voetballers niet uitglijden over gras, terwijl basketbalspelers zolen nodig hebben die hun grip op hardhout geven. Als je weet hoe je de brandpuntsafstand van de lens moet afstemmen op de gewenste gezichtshoek (hoeveel met een lens kan worden vastgelegd), zul je je altijd goed toegerust voelen.

Wat is brandpuntsafstand?

Wanneer je een cameralens met een korte brandpuntsafstand, zoals 18 mm, gebruikt, heeft je foto een grotere gezichtshoek. Lenzen met langere brandpuntsafstanden, zoals 200 mm, geven je een kleinere gezichtshoek.

De brandpuntsafstand van een lens is de optische afstand (meestal uitgedrukt in millimeter) vanaf het punt waar het licht op de lens valt tot de sensor van de camera.

Graphic example showing different focal range of a camera
"Op je telefoon kun je inzoomen, maar daarmee verander je de brandpuntsafstand niet. Je snijdt alleen je foto bij voordat je de foto feitelijk neemt", legt fotograaf Derek Boyd uit. "De optische brandpuntsafstand wordt aangeduid in millimeters en bepaalt in feite hoe breed of smal je foto is."

De brandpuntsafstand bepalen.

Om een perfecte foto te maken van een onderwerp, of dat nu veraf of dichtbij is, moet je de brandpuntsafstand bepalen. Daarvoor kun je een eenvoudige formule gebruiken, maar eerst moet je de geschatte afstand tussen jou en je onderwerp en tussen de lens en de camerasensor weten.

Brandpuntsafstand = de afstand tussen het onderwerp en de lens + de afstand tussen de lens en de camerasensor

Je moet ook weten of je lens concaaf of convex is om de brandpuntsafstand te bepalen. Een convexe lens (ook wel convergerende lens genoemd) en een concave lens (ook wel divergerende lens genoemd) stellen licht op verschillende punten scherp. Deze informatie is van invloed op de berekening van de brandpuntsafstand. Je kunt deze berekeningen uitvoeren met behulp van een online calculator voor de brandpuntsafstand.

Je kunt de brandpuntsafstand ook bepalen door de afstand te meten waarop een lens scherpstelt op een verre bron (of met behulp van een zogenoemde optische bank). Maar in de praktijk neem je beslissingen over de brandpuntsafstand op basis van je inzicht in de wisselwerking tussen brandpuntsafstand en diafragma in combinatie met het soort foto's dat je wilt maken. Het komt erop neer dat je je kennis van je tools in praktijk brengt om dingen uit te proberen en ervaring op te doen.

Dat is de technische kant van het verhaal. Nu komt de praktische kant en de oefening.

Richtlijnen voor de vaste lens.

Er zijn veel lenzen die speciaal zijn bedoeld voor specifieke effecten en toepassingen, zoals telelenzen en ultrabrede fisheye-lenzen. Afwisseling is belangrijk – niet alleen in het leven, maar ook bij fotografie. Maar als je je kennis en vaardigheden met betrekking tot een specifieke brandpuntsafstand wilt uitbreiden, is de vaste lens je beste oefenpartner.

Using focal range while photographing a woman receiving food from food cart chef
Capturing the whole band from the side of the stage with creative focal distance
Using focal length to stay focused on the smiling face of a grandmother holding her grandson

Vaste lenzen hebben een vaste brandpuntsafstand. Dat houdt in dat je maar met één brandpuntsafstand kunt fotograferen; je kunt niet zoomen of vergroten.

"Als je van fotografie je beroep wilt maken, zou ik aanraden een brandpuntsafstand te kiezen die je mooi vindt, waar je enige ervaring mee hebt, en gewoon een tijdje alleen daarmee te fotograferen", zegt Boyd. "Leer creatief te zijn met één brandpuntsafstand, want dan moet je nadenken over hoe je de camera gebruikt. Daardoor zul je meer over je instellingen gaan nadenken. Je zult er meer tijd voor uittrekken – en dus langzamer werken. Met een zoomlens is het heel verleidelijk om gewoon in te zoomen. Maar als je een vaste lens hebt, moet jij je verplaatsen."

"Leer creatief te zijn met één brandpuntsafstand, want dan moet je nadenken over hoe je de camera gebruikt. Daardoor zul je meer over je instellingen gaan nadenken. Je zult er meer tijd voor uittrekken."

Door de straat op te gaan, of door naar een plek te gaan die je nieuwsgierigheid prikkelt, en tijd uit te trekken om consequent met één brandpuntsafstand te oefenen, kun je je fotografische oog leren begrijpen.

"De soorten lenzen en brandpuntsafstanden die je kiest, zullen je helpen je stijl uit te dragen", zegt huwelijksfotograaf Kilen Murphy. "Ze beïnvloeden de manier waarop je fotografeert en hoe dingen ogen."

Wanneer je je stijl begint te ontwikkelen, is het tijd voor een ander perspectief. Experimenteren met verschillende brandpuntsafstanden kan een verhelderend proces zijn dat je stijl verder bepaalt. Het is ook met name belangrijk om de voordelen van verschillende brandpuntsafstanden te kennen als je van plan bent een hele batterij lenzen voor complexere fotosessies aan te leggen.

Verandering van de brandpuntsafstand van je camera kan cruciaal zijn.

Het fotograferen van een live evenement is een fantastische manier om te begrijpen hoe de brandpuntsafstand je foto's beïnvloedt. Tijdens het evenement loop je rond, op zoek naar de perfecte hoek, en soms moet je de brandpuntsafstand wijzigen om de kansen optimaal te benutten.

"Je moet weten wat je wilt fotograferen en met welke lens je dat het beste kunt doen", legt auteur, ontwerper en fotograaf Khara Plicanic uit. "Je probeert te voorspellen waar je onderwerp naartoe gaat of wat er gaat gebeuren. En je wilt de actie een paar stappen vooruit zijn, zodat je niet net op een onhandige locatie vastzit wanneer er iets gebeurt."

Dat zijn de momenten waarop je gebruikmaakt van die batterij lenzen. Neem extra lenzen mee.

Voor trouwfoto's neemt Plicanic drie lenzen mee: eentje van 50 mm, eentje van 16-35 mm en eentje van 70-200 mm. Voor elk evenement en elke fotosessie gelden andere vereisten, en net als met een caddie die de juiste golfclub voor de volgende slag uitkiest, is je begrip van de brandpuntsafstand essentieel om die perfecte foto te maken.

Creatively using focal range to capture a father walking his daughter down the aisle
Staying focused and capturing the perfect moment using focal distance

Lange brandpuntsafstand versus korte brandpuntsafstand

Onthoud dat lange brandpuntsafstanden verre onderwerpen dichterbij halen en korte brandpuntsafstanden een breder beeld van een scène geven. In dit handige overzicht zie je welke brandpuntsafstanden geschikt zijn voor verschillende soorten fotografie.

Lange brandpuntsafstand:

  • Sportfotografie
  • Wildlife-fotografie
  • Evenementenfotografie

Korte brandpuntsafstand:

  • Architectuur- en vastgoedfotografie
  • Documentairefotografie
  • Landschapsfotografie

Leidraad voor lenzen en brandpuntsafstanden.

An assortment of camera lenses that can be used to control the focal length of a photo
  • Fisheye-lens: Deze lenzen, met een brandpuntsafstand van 7-16 mm, hebben een zeer brede kijkhoek en resulteren in ronde of eivormige foto's die aan de rand gebogen en vervormd zijn. Heel geschikt voor het vastleggen van brede stadsgezichten of het buigen van de horizon.
  • Groothoeklens: Deze lenzen, variërend van 10 mm tot 42 mm, zijn perfect voor het vastleggen van een breed landschap of een grote groepsfoto.
  • Standaardlens: Door de vaste brandpuntsafstand van 50 mm, 85 mm of 100 mm zijn deze lenzen de aangewezen keuze voor portretten, live evenementen en stillevens.
  • Telelens: Deze lenzen variëren van 100 mm tot 800 mm en kunnen onderwerpen vastleggen die zich een paar honderd meter verderop bevinden, maar hebben – door dat bereik – wel een klein gezichtsveld en een geringe scherptediepte.

Er zijn nog veel meer speciale lenzen, zoals tilt-shift- en macrolenzen, en zelfs zoomlenzen voor meerdere brandpuntsafstanden, maar deze lijst is een goed uitgangspunt voor je foto-uitrusting.

Met deze technische knowhow op zak kun je nagaan welke lenzen voor jou handig zouden zijn. Daarna gaat het erom dat je je kennis in de praktijk brengt. Wat raadt huwelijksfotograaf Anna Goellner daarvoor aan? "Experimenteren, experimenteren, experimenteren." De wereld is je oefenterrein. Ga naar buiten en ga experimenteren.